روانشناسی رابطه | رفتار شناسی عاطفی
روانشناسی رابطه | تو رابطه این علائم رو داشتین یعنی داری به طرف باج میدی کاتش کن بره
رابطه سالم و امن پر از مزایایی است که میتواند برای فرد آرامش، امنیت خاطر و سلامت روان به ارمغان بیاورد و برعکس نقص در رابطه عاطفی میتواند زندگی عاطفی و شخصی شما را پر از تنش و استرس کند. یکی از نقصهای جدی رابطه عاطفی باج گیری و باج دهی عاطفی در رابطه است که برای هر دو طرف رابطه هزینه عاطفی به همراه دارد. در این مقاله قصد داریم انواع باج گیری عاطفی را به شما معرفی کنیم و راه کارهایی را برای مقابله با این موضوع ارائه دهیم تا بتوانید علاوه بر تشخیص وجود چنین مسالهای در رابطهتان آن را ریشهیابی و برطرف کنید.
مجازات و تهدید کننده
همانطور که از نام آن پیداست، در این نوع از باجگیری عاطفی، فرد از اشکال مختلف تنبیه یا تهدید به مجازات به عنوان راهی برای رسیدن به آنچه میخواهد استفاده یا بهتر بگوییم سوء استفاده میکند.خودداری از محبت کردن، تهدید به تمام کردن رابطه، ایجاد محدودیت برای شما و رابطه، عصبانیت، رفتار خاموش مانند قهر و بیمحلی و حتی تنبیه و آزارهای جسمی و کلامی.
خود تنبیهگر
این نوع از باج گیرهای عاطفی شروع به آزار و اذیت خودشان میکنند، در نقش قربانی فرو میروند تهدید به خودکشی و آسیب به خود میکنند و سعی میکنند با ایجاد احساس گناه در شما خواستههایشان را به شما تحمیل کنند. مثلا چون به حرفشان گوش ندادید و با دوستتان صحبت کردید چند روز غذا نمیخورند! یا میگویند اگر شما ترکشان کنید دیگر چیزی برای از دست دادن ندارند و در امتحانات دانشگاه شرکت نمیکنند!
سرزنش کننده
ین نوع باجگیر عاطفی شما را مقصر تمام بلاهای دنیا میداند، با سرزنش شما به خاطر مشکلاتی که دارند در شما احساس گناه ایجاد میکنند، حس مسئولیت پذیریتان را تحریک میکنند و لابلای احساس پشیمانی و گناه شما خواستههای دیگرشان را مطرح میکنند. به این مثال که از وضعیت یکی از مراجعینمان است توجه کنید:” یه هفته بود سر اینکه قبول نکردم طلاهامو بفروشم با من حرف نمیزند، صبح سر میز صبحانه بهش گفتم با قهر و حرف نزدن چیزی درست نمیشه بیا راجع بهش صحبت کنیم که شروع کرد به داد و بیداد و توهین بعد هم رفت سرکار، عصری برگشت گفت انقدر اعصابمو خرد کردی که با مدیرم دعوام شد و استعفا دادم حالا حقوق هم نداریم توام طلاهاتو بذار جلوی آینه دو برابر بشه، منم دیگه قبول کردم آوردم طلاهارو بهش دادم و گفتم هرکاری میخوای بکن”.
وسوسه کننده
این گروه از باج گیران عاطفی برای اینکه به خواستههایشان برسند به شما در باغ سبز نشان میدهند و با وعده و وعید سعی میکنند شما را امیدوار کنند و دلتان را به آینده خوش کنند. کافی است به این جملات را بخوانید تا متوجه شوید این فرد باجگیر چطور با استفاده از انواع وعده و وعید کارش را پیش میبرد:” من و تو که آخر مال هم میشیم و ازدواج میکنیم چرا رابطه جنسی نداشته باشیم؟”، ” من و تو نداریم، خونه به اسم من باشه یا تو، مهم اینه بهم اعتماد داریم، پس فردا بریم سر خونه زندگیمون همه اینا مال توئه”، ” تو با دوستات رو بذار کنار تا ببینی من برات چه ها میکنم”.
6 مرحله باج گیری عاطفی
تقاضا
در این مرحله فرد باج گیر خواستهاش را کم و بیش صریح بیان میکند و اغلب هم آن را طوری بیان میکنند که به نظر برسد به نفع شما و رابطهتان است. شما تصور میکنید او در حال تلاش برای ارتقای رابطهتان است که چنین درخواستی دارد. مثلا میگوید:” من دوست دارم باهم صمیمی باشیم، به همین خاطر میگم باید سکس داشته باشیم وگرنه برای من دختر زیاد هست که بخوام باهاشون رابطه جنسی برقرار کنم اما مکن دوست دارم این کار رو با تو انجام بدم”.
مقاومت
معمولا شما در ابتدا از درخواستش تعجب میکنید و سعی میکنید از آن امتناع کنید زیرا معمولا درخواستهایش غیر منطقی، کنترلگرایانه و مخالف تصمیمات شماست. این رد کردن درخواست از جانب شما میتواند مستقیم و بی پرده یا ضمنی باشد، مثلا خودتان را به آن راه میزنید، فراموش میکنید یا وانمود میکنید حواستان نبوده است.
فشار
فرد باجگیر بعد از مقاوت شما در انجام ندادن خواستههایش شروع به فشار آوردن به شما میکند. انواع و اقسام فشارهایی که شما را در تنگنا قرار دهد مانند قهر کردن، بیمحلی کردن، گریه کردن و در نقش قربانی فرو رفتن، اصرار بر انجام کار، غیر منطقی جلوه دادن شما و … همه و همه این مثالها میتواند شما را برای انجام درخواستهایش تحت فشار بگذارد.در یک رابطه سالم، شریک عاطفی شما امتناع شما را می پذیرد یا سعی می کند راه حلی بیابد که برای شما مفید باشد. وقتی صحبت از باج گیری عاطفی به میان میآید، زمانی که مقاومت می کنید فشار یا تهدید بیشتری دریافت می کنید.
تهدید
اگر بعد از فشارهایی که به شما آورد درخواستهایش را اجابت نکنید شروع به تهدیدهای مختتلف میکند! این تهدیدها میتواند درباره شما، رابطهتان یا خودش باشد. مثلا میگوید:” اگر امشب بری خونه مامانت دیگه نمیتونی برگردی”، “اگه بهش پیام بدی دیگه منو زنده پیدا نمیکنی” و یا “جرات داری این کار رو بکن تا منم زنگ بزنم به مامانت هرچی میدونم بگم”.
پذیرش و رعایت
اگر اهل باج دهی عاطفی باشید در نهایت تهدیدها و فشارهای باج گیری عاطفی جواب خواهد داد و شما برای کنار آمدن با او خواستههایش را میپذیرید و با این کار روند باج دهی عاطفی تکمیل میشود و این پیغام ضمنی را به شریک عاطفیتان میرسانید که باجخواهی تو جواب داد و بار دیگر برای درخواستهایت میتوانی از همین روش استفاده کنی!
نشانههای اینکه در حال باجدهی عاطفی هستید
متهم به تمام اتفاقات منفی رابطه هستید
وقتی در یک رابطه با باج دهی عاطفی باشید متهم تمام اتفاقات ریز و درشت رابطهتان خواهید شد. او حتی اگر بپذیرد درصدی تقصیر دارد باز هم متهم اصلی شما هستید و باید برای جبران اشتباهاتتان تلاش کنید. در روابط عادی نیز وقتی مشکلی پیش میآید احتمالا یکی یا هر دو نفر در پیش آمدن این مشکل مقصر هستند و این در هر رابطهای طبیعی است اما تنها در رابطه باج گیری عاطفی همیشه فرد باجگیر دنبال مقصر است تا بتواند به این وسیله دستاویزی برای خواستههایش پیدا کند. مثال:
تقصیر تو بود که رفتم با اون دختره، اگه بهم توجه میکردی به کس دیگهای نیاز نداشتم.
اگه جلو روی خانوادهات وایمیسادی و میزدی تو دهن داداشت الان مجبور نبودم اینقدر خودخوری کنم و کل گوارشم بهم بریزه
محتاج محبتشان هستید
وقتی با یک باج گیرعاطفی در رابطه باشید هرگز از محبت او سیراب نخواهید شد، او کسی نیست که به راحتی محبتش را در به شما نثار کند، باید هزینه عاطفیاش را پرداخت کنید تا بتوانید از این محبت بهرهمند شوید. اغلب اوقات او یا قهر است، یا کم محلی میکند، یا طلبکار است، یا در حال سرزنش شماست و یا در نقش قربانی فرو رفته و نمیتواند به شما محبت کند! مثال:
هروقت به اشتباهت پی بردی باز میتونیم تو یه اتاق بخوابیم تا اون موقع من رو مبل میخوابم
چرا باید پیامهات رو جواب بدم؟ حرفی نداریم ما، هروقت پذیرفتی حرف میزنیم