استفتائات جدید رهبر انقلاب
مدیر دفتر استفتائات و مطالعات فقهی مقام معظم رهبری به سوالی درباره «استفاده از بیمه دیگران در مسائل درمانی و غیر درمانی» پاسخ داد.
مولف
: نگار چمنی
حجت‌الاسلام والمسلمین محمد رضایی در ادامه پاسخ به سوالات پر تکرار و شرعی هم‌وطنان به تشریح نظر فقهی مقام معظم رهبری درباره «استفاده از بیمه دیگران در مسائل درمانی و غیر درمانی» پرداخت.
مدیر دفتر استفتائات و مطالعات فقهی مقام معظم رهبری گفت: استفاده از بیمه دیگران در مسائل درمانی و غیر درمانی علاوه بر اینکه شرعا درست نیست، فرد خاطی در حالی موجب خروج پول از حساب شرکت بیمه‌ای می‌شود که شرکت بیمه هیچ تعهدی به فرد خاطی ندارد.
وی ادامه داد: به طور مثال در تصادف خودرو، فرد خاطی بعد از تصادف ظاهر خودرو را ترمیم می‌کند و بعد از اخذ بیمه بدنه از شرکت بیمه‌گر طوری جلوه می‌دهد که گویا تصادف بعد از تاریخ قرارداد بیمه بدنه اتفاق افتاده در حالی که این کار، نادرست و غیر حقیقی است به بیان روشن‌تر دریافت خسارت از شرکت بیمه در حالی که در تاریخ وقوع حادثه، وسیله نقلیه بیمه نبوده، شرعا درست نیست و نوعی «دزدی» است و فرد خاطی بعد از توبه از این کار باید پول خسارت دریافتی را به حساب شرکت بیمه بازگرداند.
راه رفتن هنگام اذان و اقامه
سؤال۱: آیا هنگام اذان و اقامه، باید بی حرکت بود و طمأنینه کامل داشت یا می توان حرکت کرد و راه رفت؟
جواب: راه رفتن اشکال ندارد؛ هر چند مستحب است هنگام گفتن اذان و اقامه رو به قبله بایستد و هنگام گفتن اقامه بدن آرام باشد.
تعیین جنسیت جنین
سؤال۲: آیا تعیین جنسیت جنین از طریق انجام عمل IVF و مانند آن اشکال دارد؟
جواب: تعیین جنسیت به خودی خود اشکال ندارد؛ ولی باید از مقدمات حرام (مثل نگاه و لمس حرام) اجتناب شود.
مالکیت معنوی
سؤال۳: کسی از طریق تولید پادپخش (پادکست)، خلاصه کتابی را به زبان ساده توضیح می دهد، آیا گوش دادن به آن اشکال دارد؟
جواب: اگر احتمال قابل توجهی داده شود که از صاحبانِ اثر اجازه گرفته شده، اشکال ندارد، در غیر این صورت، بنابر احتیاط واجب جایز نیست. البته رعایت قوانین و مقررات مربوطه لازم است.
تغییر کاربری وقف
سؤال۴: زمینی که وقف قبرستان شده و کسی در آنجا دفن نشده است، آیا برگزاری مراسم دینی، مذهبی و ملی و احداث سرویس بهداشتی و انباری در زمین مذکور، جایز است؟
جواب: برپایی مراسم در آن مکان به صورتی که مانع دفن نباشد به خودی خود اشکال ندارد؛ اما هر گونه اقدامی که تغییر کاربری محسوب شود (مثل ساخت سرویس بهداشتی و انبار) جایز نیست.
ملاک تبعیت از امام جماعت
سؤال۵: ملاک تبعیت از امام جماعت چیست؟ مثلا اگر مأموم قنوت خود را طولانی کند و دیرتر از امام جماعت به رکوع رود آیا جماعت وی باطل می‌شود؟
جواب: ملاک صدقِ عرفی تبعیت است. در فرض مذکور اگر به رکوع امام نرسد یا اگر هم برسد آنقدر فاصله شود که تبعیت صدق نکند، نماز مأموم فرادا می‌شود؛ ولی اگر با وجود رعایت تبعیت عرفی رکوع امام آنقدر سریع باشد که مخلّ به صدق تبعیت نشود، نماز جماعت او صحیح است.
استفاده از اموال مسجد در هیأت
سؤال۶: آیا استفاده از اموال مسجد به صورت امانت در هیات جایز است؟
جواب: متولی مجاز است متعلقات غیر وقفی مسجد را در صورت صلاحدید در مصارف همسو با اهداف مسجد ( مانند اقامه عزای حضرت سید الشهدا علیه السلام یا جلسه تلاوت قرآن کریم ) به خارج از مسجد عاریه دهد.
مسئولیت پرستاران نسبت انجام فرائض دینی بیمار
سؤال۷: بسیاری از پرستاران نسبت به ادای فرایض بیماران مراقبت کامل ندارند؛ مثلاً کمک به بیمار جهت وضو ساختن، تیمم و وضعیت نماز بیمار...، در صورتی که بیمار همراه نداشته و نیازمند کمک است، آیا پرستار یا کادر خدماتی بیمارستان مسئول نمی باشد؟
جواب: کمک کردن در موارد ذکر شده که باعث می شود بیمار معذور از معذور بودن خارج شود بر دیگری لازم نیست؛ بلی خود مکلّف در صورت امکان بدون مشقّت، بایداز دیگران ولو پرستار، کمک بگیرد. البته اگر قوانین و مقررات مربوطه در این زمینه تکلیفی را بر عهده پرستار گذاشته باشد، باید مطابق آن عمل شود.
