فوری/واریزی جدید دولت برای یارانه بگیران از امشب | تصمیم نهایی دولت برای افزایش رقم یارانه نقدی+جزییات

بیش از ۱۳ سال از آغاز اجرای هدفمندی یارانه‌ها می‌گذرد و تاکنون ۱۶۳ مرحله از یارانه نقدی به‌حساب خانوارهای مشمول واریز شده است؛ اما همچنان، با تغییر دولت‌ها این بحث مطرح می‌شود که سیاست‌های یارانه‌ای که تقریباً همه به آن انتقادهایی دارند، در دولت جدید تغییر می‌کند یا نه.

 دولت چهاردهم در شرایطی روی کار آمد که بحث تمدید طرح تشویقی کالابرگ (فجرانه) در دولت سیزدهم ناتمام مانده بود و از سوی دیگر آمارها از محقق نشدن منابع اختصاصی طرح یارانه‌ها حکایت داشت.

از زمانی اجرای قانون هدفمندی یارانه‌ها تاکنون، از یک‌سو یارانه‌بگیران به‌خصوص در دهک‌های پایین چشم‌انتظار تغییر رقم یارانه نقدی همگام با تورم و رشد قیمت کالاهای اساسی و انرژی هستند و از سوی دیگر، دولت‌ها در تکاپو برای اینکه منابع مکفی برای توزیع یارانه نقدی فراهم کنند.

در این میان، طرح کالابرگ الکترونیک به‌عنوان یک پیوست معیشتی برای اجرای سیاست حذف دلار ۴۲۰۰ تومانی، روزنه‌ای برای تقویت معیشت اقشار ضعیف، بدون نیاز به تغییر رقم یارانه نقدی عمومی باز کرد و به‌ویژه با اجرای طرح فجرانه، نظر مثبت بسیاری از سیاست‌گذاران حوزه رفاه را به خود جلب کرد.

این طرح سه ماه که از دهه فجر ۱۴۰۲ آغاز شده بود، در حالی در بهار ۱۴۰۳ به پایان رسید که با شهادت آیت‌الله رئیسی و اتمام عمر دولت سیزدهم، فرصتی برای تعیین تکلیف آن دست نداد. حال، خانوارهایی که به مدد طرح فجرانه توانسته بودند معیشت خود را با هزینه پایین‌تر تأمین کنند، در انتظار تصمیم دولت جدید برای نحوه اجرای این طرح هستند.

انتظارات برای واقع‌بین کردن مبلغ یارانه نقدی یک‌طرف ماجراست؛ سوی دیگر ماجرا منابع تأمین شده برای اجرای این طرح است که بنا به اظهارات سخنگوی سازمان هدفمندی یارانه‌ها، منابع تعیین شده برای هدفمندسازی یارانه‌ها در ۶ ماهه امسال محقق نشده و این حوزه عملاً با کسری قابل‌توجه منابع روبروست.

طیبه حسینی، چندی پیش در پاسخ به پیگیری رسانه‌ها در مورد احتمال تغییر رقم یارانه نقدی، گفته بود به دلیل کسری منابع، رقم یارانه تغییر نمی‌کند و هیچ برنامه‌ای برای افزایش این مبلغ یارانه وجود ندارد.

به گفته حسینی، در نیمه اول سال جاری، از مجموع منابعی که باید برای هدفمندی یارانه‌ها محقق می‌شد تقریباً ۵۳.۵ درصد محقق شده و ۴۶.۵ درصد کسری منابع وجود دارد.

طبق قانون بودجه، سازمان هدفمندسازی یارانه‌ها به ازای هر نفر مشمول در دهک‌های اول تا سوم ۴۰۰ هزار تومان به ازای هر فرد در دهک‌های چهارم تا نهم ۳۰۰ هزار تومان یارانه پرداخت می‌کند.

طبق قانون دولت‌ها مکلف به حذف یارانه نقدی ثروتمندان هستند؛ اما به‌جز سال ۱۳۹۳ که ضمن دعوت مردم برای انصراف از دریافت یارانه نقدی، بخشی از مشمولان نیز حذف شدند، هیچ اقدام گسترده‌ای برای حذف یارانه‌بگیران فاقد شرایط انجام نشده است.

در یکی دو سال اخیر با تجهیز داده‌های پایگاه اطلاعات رفاه ایرانیان و برگزاری آزمون وسع ۶ ماهه، فرایند حذف محدود افراد در دهک بالا و اضافه کردن مشمولان جدید در حال انجام بوده و در پاییز امسال نیز با اجرای آزمون وسع جدید، احتمال تغییر در ترکیب یارانه‌بگیران وجود دارد؛ البته این تغییرات محدود بوده و در حد حذف و اضافه چند هزار نفر خواهد بود.

امروز یک پیامک مهم یارانه‌ای برای مردم ارسال شد که هشدار جدی درباره خالی شدن حساب‌های بانکی از طریق پیامک‌های یارانه‌ای بود.

متن این پیامک که از سوی پلیس فتا ارسال شده است به این شرح است: هشدار جدی؛ پیام های دریافتی با عنوان یارانه حمایتی یا کمک معیشتی دولت در بستر پیامک و یا پیام رسان های موبایلی جعلی بوده و قطعاً با هدف هک گوشی و خالی نمودن حساب شماست.

طبق بند «د» تبصره ۱۷ قانون بودجه سال ۱۴۰۲، وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی موظف است دو بار در سال داده‌های اقتصادی خانوارها را به‌روزرسانی کند و گروه‌های مشمول حمایت‌های یارانه‌ای را شناسایی و گروه‌های پردرآمد را از این حمایت‌ها حذف کند. این روند در قانون بودجه سال ۱۴۰۳ نیز تأکید شده است.

آخرین به‌روزرسانی در دی‌ماه ۱۴۰۲ انجام شده و مرحله بعدی قرار بود در شهریورماه ۱۴۰۳ انجام شود. با این حال، به دلیل عدم ارسال داده‌ها از سوی برخی دستگاه‌ها مانند بانک مرکزی، این به‌روزرسانی به تعویق افتاده است. محمدی اعلام کرد که این به‌روزرسانی در اواخر شهریور یا مهرماه انجام خواهد شد و پس از نهایی شدن آیین‌نامه اجرایی، دهک‌های جدید اعمال خواهند شد.

همانطور که می دانید، یارانه به عنوان یک ابزار سیاست‌گذاری اقتصادی، همواره در کانون توجه دولت‌ها و اقتصاددانان بوده است. این ابزار مالی، با هدف حمایت از اقشار کم درآمد جامعه، تنظیم بازار کالاها و خدمات ضروری، و در برخی موارد، حمایت از تولیدات داخلی به کار می‌رود. در ایران نیز، پرداخت یارانه به صورت نقدی و کالایی، به یکی از مهم‌ترین سیاست‌های حمایتی دولت تبدیل شده است که تأثیرات گسترده‌ای بر اقتصاد و جامعه داشته است.

در نهایت، واریز یارانه می‌تواند یک ابزار مفید برای حمایت از اقشار کم درآمد باشد، اما کارشناسان بر این باورند که پرداخت یارانه باید با دقت و برنامه‌ریزی مناسب اجرا شود تا از بروز مشکلات و چالش‌های بعدی جلوگیری شود.

سرپرست هر خانوار می‌تواند در وبگاه hemayat.mcls.gov.ir دهک اقتصادی خانوار و توضیحات در خصوص علت دریافت یا عدم دریافت یارانه را به همراه اسامی اعضای خانوار خود ببیند.