فوری/با دستور مجلس؛تخصیص بنزین به نفر | از این ماه همه یارانه بنزین را می گیرند

علی شهرکی، نماینده سیستان و بلوچستان و عضو کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی  در خصوص طرح بنزین به نفر و تغییر شیوه تخصیص بنزین گفت: «این طرح یکی از اقدامات ضروری برای بهبود وضعیت سوخت در کشور است. در استان‌هایی مانند سیستان و بلوچستان که به دلیل قاچاق سوخت با مشکلات زیادی روبه‌رو هستیم، طرح تخصیص بنزین به نفر و تغییر شیوه تخصیص می‌تواند تأثیرات مثبتی در کاهش قاچاق و مدیریت بهتر مصرف سوخت داشته باشد.»

وی ادامه داد: «در استان سیستان و بلوچستان که مدت‌هاست این طرح اجرا شده، مردم به یک تعادل در مصرف بنزین رسیده‌اند. برخی از مردم مصرف بنزین خود را با کارت سوخت تنظیم کرده‌اند و این اقدام باعث شده که از قاچاق بنزین جلوگیری شود. همچنین با توجه به اینکه در این استان‌ها کارت‌های آزاد سوخت وجود ندارد، مردم از سوخت‌های قاچاق که در بازار غیررسمی به فروش می‌رسد استفاده نمی‌کنند.»

عضو کمیسیون انرژی مجلس، به مزایای این طرح در سایر استان‌ها نیز اشاره کرد و گفت: «اگر این طرح در سراسر کشور به ویژه در استان‌های دیگر نیز اجرا شود، می‌تواند به کاهش واردات سوخت و کاهش فشار بر درآمد‌های ارزی کشور کمک کند. این طرح باعث می‌شود که دولت مجبور نباشد برای تأمین بنزین وارداتی اقدام کند، بلکه با تغییر شیوه تخصیص، مصرف سوخت به نحو مطلوب‌تری مدیریت شود.»

وی با اشاره به تجربه موفق استان‌های مرزی در این زمینه افزود: «در استان‌های مرزی به دلیل وجود قاچاق سوخت، این طرح چند سال است که در حال اجراست و مردم به نوعی خودشان تعادل در مصرف بنزین را پیدا کرده‌اند. این روش باعث می‌شود که مردم از سوخت‌های قاچاق استفاده نکنند و در عوض مصرف خود را تنظیم کنند.»

شهرکی در پایان تأکید کرد: «ما به شدت از دولت می‌خواهیم که طرح بنزین به نفر و اعطای یک لیتر بنزین به هر نفر در هر روز را در سطح کشور اجرایی کند و تخصیص بنزین به نفر را در دستور کار قرار دهد تا مشکلات مربوط به قاچاق سوخت و عدم مدیریت صحیح مصرف بنزین به تدریج کاهش یابد.»

این عضو کمیسیون انرژی گفت: در حال حاضر بودجه‌ی کلانی صرف واردات بنزین می‌شود در حالی که می‌توان با اجرای این نوع طرح‌ها و اصلاح برخی دیگر از مؤلف‌ها مثل کیفیت خودرو‌ها مصرف بنزین را در کشور کاهش داد و بودجه‌ای که در این حوزه صرف می‌شود را صرف توسعه زیر ساخت‌ها و سایر مسائل ضروری کشور کرد.

جزئیات طرح تخصیص بنزین به هر نفر از سوی عضو کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی تشریح شد.

مظلومی گفت: طرح تخصیص بنزین به نفر در کمیسیون انرژی مجلس مطرح شده است، هدف از این طرح حل مشکل ناترازی بنزین و بهبود تخصیص این محصول میان مردم است، با این حال، نتایج عملیاتی آن هنوز به‌طور کامل مشخص نشده است و بررسی‌های بیشتری برای اجرای صحیح این طرح ادامه دارد.

وی افزود: این طرح می‌تواند در صورتی که به‌درستی اجرا شود، به کاهش ناترازی بنزین کمک کند و از افزایش قیمت بنزین برای مردم عادی که مصرف صحیحی دارند، جلوگیری کند، البته اجرای آن ممکن است در ابتدا با چالش‌هایی همراه باشد که نیاز به بررسی دقیق‌تر دارد.

مظلومی ادامه داد: در صورت پیاده‌سازی صحیح طرح تخصیص بنزین به نفر، می‌توان از ورود سوخت به بازارهای غیررسمی جلوگیری کرد که این امر مستقیماً بر کاهش مصرف بنزین ناشی از قاچاق سوخت تأثیر مثبت دارد، همچنین، این طرح می‌تواند در کاهش هزینه‌های دولت برای واردات بنزین از طریق بهینه‌سازی مصرف سوخت مؤثر واقع شود.

وی در خصوص جزئیات این طرح گفت: در طرح اولیه، پیشنهاد شده بود که 30 لیتر بنزین به هر نفر تخصیص داده شود، اما این پیشنهاد هنوز نهایی نشده و در حال بررسی است.

عضو کمیسیون انرژی مجلس در ادامه به تأثیرات طرح بر کنترل تورم و قاچاق سوخت اشاره کرد و اظهار داشت: اگر این طرح بتواند روند قاچاق سوخت را کنترل کند و هزینه‌های واردات سوخت را کاهش دهد، می‌تواند اثرات مثبتی در جهت کاهش تورم داشته باشد.

مظلومی همچنین تأکید کرد: مهم‌ترین مسئله در اجرای این طرح، سنجش دقیق ابعاد مختلف آن است. باید تأثیرات اقتصادی، اجتماعی و امنیتی آن به‌طور کامل بررسی شود تا تصمیمات درست اتخاذ گردد، به همین دلیل، پس از بررسی بودجه سال آینده، این موضوع در دستور کار قرار خواهد گرفت و به‌تدریج به‌سمت اجرایی شدن آن حرکت خواهیم کرد.

وی در پایان گفت: طرح تخصیص بنزین به نفر در صورتی که با دقت و با در نظر گرفتن تمامی ابعاد آن اجرا شود، می‌تواند به کاهش ناترازی بنزین، کنترل قیمت‌ها و کاهش فشارهای اقتصادی بر مردم کمک کند. این طرح می‌تواند گامی مؤثر در حل بحران ناترازی بنزین و کاهش هزینه‌های واردات آن باشد و بهترین مسیر پیش‌ِروی دولت برای اصلاح وضعیت مصرف بنزین است.

شواهد نشان می‌دهد طی سال‌های اخیر در حوزه بنزین با مشکلات اساسی روبرو شده‌ایم. به نحوی که عملاً واردکننده بنزین هستیم و سالانه چند میلیارد دلار در بودجه برای این امر اختصاص می‌دهیم. بنزین با قیمت بالایی در کشور تولید می‌شود و یا با قیمت بالاتری از خارج از کشور وارد می‌شود. این سوخت با قیمت سرکوب شده و دستوری در اختیار مصرف‌کننده نهایی قرار می‌گیرد.

به زعم کارشناسان، قیمت سرکوب شده دلیل اصلی بروز مشکلاتی همچون مصرف بی رویه بنزین و قاچاق است. مرکز پژوهش‌های مجلس پیشنهاد داده است که طرح اختصاص سهمیه بنزین به نفر با هدف حل مشکل ناترازی در کشور به اجرا گذاشته شود.

به زعم بسیاری، در شرایطی که همواره مصرف بر تولید و واردات پیشی می‌گیرد، تنها راهکار برای کنترل مصرف، اختصاص سهمیه بنزین به نفر است. به نظر این افراد، وقتی افراد بدانند ماهانه میزان معینی سهمیه بنزین یارانه-ای دارند، به مدیریت مصرف می‌پردازند. از سوی دیگر، این روش با قاچاق بنزین نیز مقابله می‌کند. زیرا بنزین خارج از سهمیه افراد تک نرخی می‌شود.

بدیهی است در نهایت باید به سمت واقعی‌سازی قیمت بنزین برویم. اما در شرایط فعلی که امکان انجام این کار وجود ندارد، روش اختصاص سهمیه بنزین به نفر می‌تواند به ایجاد عدالت بیشتر در توزیع یارانه بنزین در کشور کمک کند.

 ولی‌الله بیاتی، نماینده تفرش، آشتیان و فراهان در مجلس در خصوص ناترازی بنزین که در لایحه بودجه 1404 مشهود است و لزوم اجرای طرح اختصاص سهمیه بنزین به نفر به عنوان یک راهکار اصلی برای حل این ناترازی تصریح کرد: ناترازی بنزین به یک مصیبت بزرگ در کشور تبدیل شده است و این امر بر کسی پوشیده نیست. از طرف دیگر، شرایطی که در زمینه اعطای سهمیه بنزین داریم مبنی بر این که سهمیه به خودرو تعلق می‌گیرد، منطقی نیست.

وی ادامه داد: در شرایط فعلی، کسانی که تمکن مالی بیشتری دارند و از چندین خودرو استفاده می‌کنند، از سهمیه بنزین بیشتری بهره می‌برند و کسانی که خودرو ندارند، هیچ سهمیه بنزینی دریافت نمی‌کنند. علاوه بر این که افراد فاقد خودرو از سهمیه بنزین بی نصیب هستند، از معضلات آن مثل آلودگی محیط زیست و گرانی تحمیل‌شده متضرر می‌شوند.

این نماینده مجلس گفت: اختصاص سهمیه بنزین به نفر طرح مناسبی در راستای عادلانه‌سازی توزیع یارانه بنزین در کشور است. باید زیرساخت‌های لازم برای اجرای آن به وجود بیاید. اما نباید به گونه‌ای عمل کنیم که گرانی در پی داشته باشد. باید با کار کارشناسی دقیق به سمت اجرای آن برویم.

بیاتی در خصوص پیشنهاد برخی از کارشناسان مبنی بر این که روزانه یک لیتر برای هر فرد به عنوان سهمیه بنزین در نظر گرفته شود، تصریح کرد: در مورد این که این سهمیه چقدر باشد، باید کار کارشناسی صورت بگیرد. این امر باید در کمیسیون‌های تخصصی مجلس بررسی شود و در نهایت میزانی به عنوان سهمیه بنزین برای هر فرد در نظر گرفته شود که از یک طرف نیاز خانوارها را برآورده کند و از طرف دیگر، هزینه اضافی به دولت تحمیل نکند.

وی ادامه داد: در چارچوب طرح اختصاص سهمیه بنزین به نفر، قیمت بنزین باید به ازای تورم سالانه افزایش پیدا کند. جامعه توان تحمل افزایش قیمت بیشتر از این را ندارد. نباید اجازه دهیم شکاف بین قیمت سهمیه‌ای و بازار آزاد به حدی شود که نتوانیم آن را کنترل کنیم و گرانی به وجود بیاورد.

این نماینده مجلس گفت: در شرایطی که نمی‌توانیم به واقعی‌سازی قیمت بنزین بپردازیم، اختصاص سهمیه بنزین به نفر می‌تواند راهکاری برای حل مشکل ناترازی باشد. اجرای طرح اختصاص سهمیه بنزین به نفر به میزان یک لیتر در هر روز باعث می‌شود که عواید حاصل از قیمت بنزین به جیب همه اقشار کشور برود. به ویژه طبقات متوسط و ضعیف جامعه از عواید طرح بهره‌مند می‌شوند و این امر به افزایش ضریب جینی هم می‌انجامد.