توزیع کالابرگ 2 میلیونی ویژه یارانه بگیران دهک اول | مشمولان بسته معیشتی دولت مشخص شدند

در ابتدای دولت سیزدهم، طرح کالابرگ که در دولت قبلی به عنوان راهی برای حمایت از اقشار کم‌درآمد در برابر تورم و تکانه‌های اقتصادی مطرح شده بود، به مدت چند ماه به فراموشی سپرده شد و به دنبال تغییرات اقتصادی و تصمیمات جدید، بار دیگر مورد توجه قرار گرفت. با تصمیم مجلس برای افزایش نرخ ارز کالاهای اساسی در لایحه بودجه ۱۴۰۴ و تأکید رئیس‌جمهور بر اجرای طرح کالابرگ، این طرح به منظور جبران کاهش قدرت خرید مردم در برابر افزایش قیمت‌ها و حمایت از خانوارهای کم‌درآمد در اولویت قرار گرفت.

طبق لایحه بودجه ۱۴۰۴، نرخ ارز ترجیحی از ۲۸ هزار و ۵۰۰ تومان به ۳۸ هزار و ۵۰۰ تومان افزایش می‌یابد و این تصمیم باعث می‌شود درآمد دولت از این محل به حمایت از اقشار آسیب‌پذیر تخصیص یابد. علاوه بر این، مجلس تصمیم گرفته است که یارانه ثروتمندان حذف شود و منابع آن بین خانوارهای کم‌درآمد توزیع شود. این اقدام در حالی است که حدود ۸۲ میلیون نفر از مردم ایران در حال دریافت یارانه هستند و در صورت اجرای این مصوبه، تعداد زیادی از مشمولان از دریافت یارانه حذف خواهند شد.

طرح کالابرگ که ابتدا به سه دهک کم‌درآمد اختصاص داشت، اکنون دامنه آن به دهک‌های بالاتر گسترش یافته است و انتظار می‌رود با توجه به افزایش منابع و تخصیص اعتبارات جدید، این طرح برای ۷ دهک درآمدی اجرا شود. رئیس مجلس نیز تأکید کرده که این طرح باید به‌ویژه برای پنج دهک پایین جامعه متمرکز باشد. در صورتی که یارانه سه دهک حذف شده به طرح کالابرگ افزوده شود، اعتبار ماهانه برای هر نفر به ۳۰۰ هزار تومان خواهد رسید که نسبت به ۲۰۰ هزار تومان قبلی که در طرح فجرانه توزیع شده بود، افزایش چشمگیری دارد.

این طرح در شرایطی که دولت سیزدهم توانسته بود ۸۶ درصد از خانوارهای یارانه‌بگیر را در طرح کالابرگ جذب کند، اکنون با اعتبار بالاتر، به نظر می‌رسد قادر خواهد بود تا حمایت معیشتی مؤثرتری از خانوارها ارائه دهد و مشکلات معیشتی ناشی از تورم را کاهش دهد.

دولت و مجلس برای بازگشت طرح کالابرگ الکترونیک به وفاق رسیدند و قرار است این طرح به شیوه‌ای اجرا شود که مانع تأثیر نوسان قیمت‌ها بر زندگی مردم شود.

به گزارش همشهری، طرح کالابرگ الکترونیک پیش‌شرط موافقت مجلس با حذف دلار 4200تومانی در دولت سیزدهم بود و با اجرای طرح فجرانه، توانست نهایت نظر سیاستگذاران برای حمایت از اقشار ضعیف در مقابل تکانه‌های تورمی را برآورده کند. در ادامه، دولت چهاردهم در چند‌ماه نخست فعالیت توجهی به طرح کالابرگ نداشت و بحث‌های مطرح شده در پایان دولت سیزدهم برای تداوم اجرای این طرح را مسکوت گذاشت؛ اما بعدازاینکه در لایحه بودجه 1404 تصمیم به افزایش نرخ ارز کالاهای اساسی گرفته شد، بار دیگر مجلس در مقام دفاع از تداوم طرح کالابرگ پا به میدان گذاشت و درنهایت، با تأکید رئیس‌جمهوری مبنی بر پیگیری اجرای این طرح، عملا بازگشت کالابرگ قطعی شد.

در لایحه بودجه 1404، ارز ترجیحی با پیشنهاد دولت از 28هزار و 500تومان سال‌جاری به 38هزار و 500تومان افزایش می‌یابد و مجلس تصمیم گرفته است درآمد دولت از این محل را به جبران کاهش قدرت خرید مردم ناشی از گران شدن کالاهای اساسی اختصاص دهد.

نکته دیگر در حوزه یارانه، تکلیف دولت در بودجه 1404 برای شناسایی و حذف یارانه ثروتمندان است که با مصوبه مجلس، ملزم به اجرای آن است. در شرایط فعلی، بنا به اعلام دولت به 82میلیون نفر یارانه پرداخت می‌شود که درصورت اجرای مصوبه مجلس، بخش بزرگی از آنها از فهرست مشمولان حذف خواهند شد.

البته تکلیف حذف یارانه ثروتمندان همیشه وجود داشته و گرچه تقریباً اجرا نشده اما دولتمردان هدف آن را کاهش بار مالی دولت می‌دانستند درحالی‌که بنا به مصوبه جدید مجلس، یارانه ثروتمندانی که از فهرست خط می‌خورند باید بین خانوارهای کم‌درآمد توزیع شود تا از این مسیر حمایت مناسبی از این خانوارها انجام شود.

طرح کالابرگ در ابتدای راه فقط 3دهک کم‌درآمد جامعه را شامل می‌شد و در ادامه تا دهک هفتم را دربرگرفت. چندی پیش، در شرایطی که دولت هنوز به اجرای طرح کالابرگ چراغ سبز نشان نداده بود، رئیس مجلس شورای اسلامی اعلام کرد که مجلس در حوزه معیشت حتما متمرکز بر کالابرگ به‌ویژه برای ۵دهک پایین جامعه خواهد بود؛ اما از اظهارات اخیر حسن نوروزی، سرپرست سازمان هدفمندی یارانه‌ها چنین برمی‌آید که مبنای طرح کالابرگ همان 7دهک درآمدی باشد.

 نوروزی گفته است: وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی ۶شاخص تعریف کرده که بر مبنای آن می‌توان دهک‌بندی جدیدی را ارائه داد و از محل دهک‌های 8 تا 10 که حذف می‌شوند، منابعی را برای دهک‌های اول جامعه ایجاد کرد.

تا اینجای کار بنا به محاسبات کمیسیون تلفیق لایحه بودجه مجلس، از محل افزایش نرخ ارز ترجیحی در سال آینده، حدود 120هزار میلیارد تومان منابع حاصل می‌شود که به اجرای طرح کالابرگ اختصاص خواهد یافت.

بررسی‌ها نشان می‌دهد اگر طرح کالابرگ فقط به اتکای این منابع جدید برای 7دهک اجرا شود، به ازای هر نفر 176هزار تومان اعتبار تشویقی تخصیص می‌یابد و در این میان اگر یارانه 3دهک حذف شده نیز به این رقم اضافه شود، جمع اعتبار کالابرگ برای هر نفر می‌تواند به 300هزار تومان در هر‌ماه برسد.

با توجه به اینکه دولت سیزدهم در طرح فجرانه توانسته بود با اعطای یارانه تشویقی 200هزار تومان، 86درصد خانوارهای یارانه‌بگیر را با طرح کالابرگ جذب کند، به‌نظر می‌رسد با اعطای اعتبار ماهانه 300هزار تومانی به هر نفر در طرح کالابرگ، هدف سیاستگذاران از حمایت معیشتی خانوارها در طرح کالابرگ محقق شود.