طب سنتی | راهکارهای پیشگیری و یا بهبود بیماری ریزش مو از منظر طب ایرانی

طب سنتی یا درمان سنتی، یک روش درمانی است که بر اساس تجربه‌ها، دانش و فرهنگ سنتی یک جامعه بنا شده است. این روش درمانی در اکثر فرهنگ‌ها و جوامع دارای تاریخچه‌های بسیاری است و بر اصولی مانند تعادل، هماهنگی و تقویت نظام عمومی بدن تمرکز دارد. به طور کلی، درمان سنتی شامل استفاده از مواد طبیعی مانند گیاهان، عرقیات گیاهی، روغن‌های ضروری، ماساژ، نور درمانی و روش‌های تنفسی مانند یوگا و تنفس عمیق می‌شود. هدف اصلی آن استفاده از منابع طبیعی و تنظیم تعادل و سلامتی جسم و ذهن است. البته ارزش درمانی این روش‌ها ممکن است بستگی به شرایط و نوع بیماری داشته باشد. همچنین باید به یاد داشت که در صورت بروز مشکلات جدی یا بیماری‌های مزمن، توصیه می‌شود با یک پزشک متخصص مشورت کنید و از طب سنتی به عنوان تکمیلی استفاده کنید.

دانش آموخته دانشکده طب ایرانی و مکمل دانشگاه علوم پزشکی مشهد با بیان اینکه بر اساس شرح حال و بالین بیمار و در صورت نیاز بررسی های آزمایشگاهی، پزشک طرح درمانی متناسب با فرد را اجرا می‌کند اظهار کرد: در طب سنتی ایرانی، درمان ریزش مو به شکل موضعی و خوراکی انجام می شود ، درمان موضعی که رایج‌تر است، شامل گذاشتن مواد گیاهی و روغن‌های خاص روی پوست سر است. درمان خوراکی که به مزاج مرتبط است شامل رژیم‌های غذایی خاص است و مناسب کسانی است که علت ریزش موی آنها مشکل در مزاج آنها است.

دکتر الهه دلشاد با بیان اینکه، قبل از درمان مهمتر آن است که تشخیص درست داده شود، اظهار کرد: ریزش مو علل مختلفی دارد از جمله کم خونی، غلظت خون و کاهش خونرسانی به سطح،ضعف بدن، ضعف مغز، کمبود مواد مغذی، علل هورمونی، ضعف هاضمه و اختلالات گوارشی، استرس ها؛ بی‌خوابی و بعضی داروها و مشکلات پوستی از جمله عفونتهای قارچی و.... مشخصه ویژه طب ایرانی، جامع نگر بودن آن است.

وی با بیان اینکه در طب سنتی ایرانی ، طبیب در مواجهه با بیمار شرح حال مفصلی گرفته و همه ارگانها و عملکرد آنها را بررسی می‌کند چرا که در طب ایرانی معتقدیم کل بدن به هم وابسته است و از هم تأثیر می‌پذیرد، تصریح کرد: از نگاه طب ایرانی یبوست و مسائل گوارشی بسیار مرتبط با این بیماری می‌باشد. پس ابتدا با شرح حال کامل و در صورت نیاز انجام آزمایشات و بررسی های بیشتر ، به تشخیص علت ریزش مو رسیده و بر اساس آن طرح درمان را ترسیم می کنیم.

دانش آموخته ی دانشگاه علوم پزشکی مشهد با بیان اینکه ، در حالت کلی، تعداد ریزش طبیعی مو در روز بین ۵۰ تا ١۰۰ تار مو است،گفت: در طب ایرانی در مبحث ریزش مو، علاوه بر توجه  به چربی کف پوست سر، شوره سر یا پوسته پوسته شدن پوست سر خارش و قرمزی پوست، تغییرات ساقه مو از جمله نازک یا ضخیم شدن مو، توجه ویژه ای به هضم معدی و هضم کبدی به صورت خاص  می‌شود.

دکتر دلشاد با بیان اینکه وضعیت روحی بیمار و ترشحات پشت حلق (نزله) از موارد مهم در تشخیص علت ریزش مو در طب ایرانی است. افزود: از آنجا که ماده اولیه مو، خون است پس برای تولید موهای قوی با رشد خوب همانند تولید گلبول قرمز نیاز به زمانی معتدل تقریبا سه تا ۴ ماه می‌باشد.

وی با بیان اینکه بعد از تشخیص درست و شروع درمان، معمولا بیمار در هفته های اول متوجه کاهش ریزش و تاحدودی تغییرات رویش مو می‌گردد، خاطرنشان کرد: در طب ایرانی درمان ریزش مو به دو گروه تقسیم میشود: درمان‌های موضعی و درمان‌های خوراکی. از نظر طب ایرانی، روند تولید مو به مسائل درونی بستگی دارد و لازم است فرد، مزاج معتدل و سالمی‌ داشته باشد تا رویش مویش سالم و درست انجام شود.

وی تصریح کرد: در کسانی که به دلایل مختلف دچار اختلال مزاج هستند، ریزش مو دیده می‌شود، بنابراین برای این گروه درمان‌های موضعی کافی نیست و لازم است با درمان‌های خوراکی، ابتدا مزاج اصلاح شود.

دکتر دلشاد افزود: پس از شرح حال مفصل و بررسی سلامت هریک از ارگانهای بدن، درصورت نیاز بررسی کاملی درخواست شده و با در کنار هم گذاشتن تکه های پازل با تشخیص درست، درمان را شروع می کنیم.

دانش آموخته ی دانشگاه علوم پزشکی مشهد، با اشاره به راهکارهای طب ایرانی و مکمل در درمان ریزش مو گفت: ارائه برنامه تغذیه ای درست و مطابق با مزاج فرد و نیاز بدن،تجویز داروهایی که خون‌رسانی به انتهاها از جمله سر را زیاد کند،درمان های موضعی با هدف تقویت پوست سر و مسام و روزنه ها و نیز بهبود رطوبت مو در موارد خشکی، کنترل استرس، بسته به شرایط و سیر درمان زالو درمانی و حجامت سر، بسته به شرایط فرد و به عنوان درمان مکمل مزوتراپی و تزریق مواد کلاژن ساز و کمک به بازسازی مو از جمله راهکارهای کاهش و یا درمان ریزش مو محسوب می شود.

دکتر دلشاد خاطر نشان کرد: از آنجایی که همیشه پیشگیری بهتر از درمان است، پس برای جلوگیری از ریزش مو «پیشگیری» مهم‌ترین و بهترین توصیه به حساب می‎آید. مانند هر عضو و قسمت دیگری از بدن، مو هم نیاز به مراقبت و مواد غذایی کافی دارد تا بتواند به خوبی رشد کند و سلامت آن تضمین شود.

وی افزود: داشتن رژیم غذایی سالم و تأمین مواد مغذی بدن، مصرف منابع غنی ویتامین ب مثل جوانه ها و ویتامین دی ، استفاده از شانه چوبی و شانه صحیح‌ موها به حالت نشسته ،کوتاه کردن منظم موها ، شستشوی درست سر با شوینده‌های ملایم ،پرهیز از شستشو با آب داغ ، پرهیز از استفاده زیاد نرم کننده ها به خصوص در تماس با ریشه مو ، پرهیز از بستن محکم موها ، پرهیز از استفاده مکرر از اتوی مو، سشوار، پرهیز از شانه زدن موهای خیس ، استفاده حداقل از مواد آرایشی مو و رنگ‌های شیمیایی ، خواب منظم و کافی ، دوری از استرس و اضطراب ، ماساژ روزانه سر به مدت ۵ الی ده دقیقه و تقویت مو با مواد گیاهی مختلف از جمله روغن نارگیل، روغن زیتون، تخم مرغ ، سدر و حنا و مورد بر اساس مزاج فرد از جمله راهکارهای پیشگیری از ریزش مو محسوب می شود.