فوری/رقم سبد معیشت تعیین شد | افزایش رقم حقوق کارگران بر مبنای سبد معیشت

مسئول کمیته مزد کارگروه مزد شورای اسلامی کار کشور گفت: عدد سبد معیشتی که ما با توجه به اطلاعات منتهی به تورم و داده‌ها اقتصادی مهر ماه استخراج کردیم، معادل ۲۶ میلیون و ۴۷۶ هزار تومان است.

تعیین مزد جامعه کارگری هرساله یکی از چالش‌های حوزه کار بوده که همیشه نسبت به نرخ تورم فاصله زیادی داشته است.

سال گذشته بر اساس نرخ تورم ۴۲.۵ درصدی بهمن ماه، همچنین بر مبنا دهک چهارم و بعد خانوار ۳.۳ (طبق سرشماری سال ۱۳۹۵) و نیز مطالعات انستیتو تغذیه ایران، عدد سبد معیشتی مطلوب استخراج شده از سوی جامعه کارگری ۲۱ میلیون و ۶۶۸ هزار تومان بود که بدون در نظر گرفتن تورم انتظاری امسال یعنی ۱۴۰۳ تعیین شده بود؛ اما در نهایت دستمزد جامعه کارگری بدون در نظر گرفتن این عدد مشخص شد.

محسن باقری، عضو هیئت مدیره کانون هماهنگی شوراهای اسلامی کار در خصوص عدد سبد معیشتی گفت: جلسات تعیین مزد شورای عالی کار هنوز شروع نشده و به شکل رسمی مذاکره‌ای انجام نشده است.

این مسئول کمیته مزد کارگروه مزد شورای اسلامی کار کشور افزود: ما در این کمیته ماهانه مبلغ سبد معیشتی را به‌روزرسانی می‌کنیم و بر اساس اطلاعاتی که از مرکز آمار ایران و بانک مرکزی گرفته می‌شود تلاش داریم مبلغ سبد را به روز و ماه رصد کنیم.

وی توضیح داد: عدد سبد معیشتی که ما با توجه به اطلاعات منتهی به تورم و داده‌ها اقتصادی مهر ماه، استخراج کردیم، میانگین کشوری آن، چون ما از دهک اول تا دهم مطالعاتی داریم و به تفکیک، آن را استخراج می‌کنیم، معادل با ۲۶ میلیون و ۴۷۶ هزار تومان است.

باقری عنوان کرد: این عددی است که بر اساس استاندارد سبد مصوب وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و آخرین آمار و ارقام مرکز آمار ایران که منتهی به مهر ماه بود، استخراج شده است.

عناوین مهم‌ترین خبرهای حوزه کار و تعاون در هفته جاری به تکمیل بانک اطلاعات نیروهای شرکتی، برگزاری نشست شورای عالی کار و ارائه پیشنهاد افزایش ۳۵ درصدی حق مسکن کارگران و پیش‌بینی افزایش دو برابری سهم صادرات تعاونی‌ها اختصاص داشت.

 این هفته سیصد و دومین نشست شورای عالی کار با حضور وزیر کار، معاون روابط کار و نمایندگان تشکل‌های کارگری و کارفرمایی برگزار شد.

در این نشست پروانه رضایی ـ دبیر شورای عالی کار و معاون روابط کار وزارت کار از بهبود معیشت کارگران به عنوان دغدغه دولت چهاردهم نام برد و گفت: تلاش می‌کنیم با جهت‌گیری درست و تدریجی به گونه‌ای عمل کنیم که فاصله میان هزینه زندگی و دستمزد کاهش یابد.

 به گفته وی، با رعایت اصل سه‌جانبه‌گرایی در شورای عالی کار باید به سمت یافتن راه حل و شیوه‌ منطقی و همه جانبه برای تعیین حداقل مزد منصفانه در سال ۱۴۰۴ حرکت کرد.

در این جلسه اسعد صالحی ـ نماینده کارگران در شورای عالی کار از پیشنهاد افزایش ۳۵ درصدی حق مسکن کارگران خبر داد و گفت:پیشنهاد کردیم که ۳۵ درصد به حق مسکن ۹۰۰ هزار تومانی کارگران اضافه شود و معوقه آن از ابتدای سال تا دی ماه که ۱۰ ماه می‌شود به کارگران پرداخت شود و این پیشنهاد را وزیر کار به هیات وزیران برده و به تصویب برساند تا کمکی به معیشت خانوارهای کارگری باشد.

وزیر کار نیز از گروه کارفرمایی و کارگری خواست تا در خصوص افزایش قدرت خرید کارگران راهکار ارائه دهند و شرکای اجتماعی پیشنهاداتشان را مطرح کنند.

هر سال با نزدیک شدن به روزهای پایانی سال، بحث عیدی و پاداش کارگران یکی از موضوعات مهم برای جامعه کارگری و کارفرمایی می‌شود. عیدی به عنوان یکی از حقوق قانونی کارگران، برای حمایت از معیشت خانوارها و تقویت قدرت خرید آنها در نظر گرفته شده است. قانون مصوب سال ۱۳۷۰ در این زمینه، تمام کارفرمایان کارگاه‌های مشمول قانون کار را مکلف به پرداخت عیدی به کارگران خود کرده است.

بر اساس این قانون، کارگران به ازای یک سال کار باید معادل ۶۰ روز دستمزد خود را به عنوان عیدی دریافت کنند. البته مبلغ عیدی نباید از ۹۰ روز حداقل دستمزد تجاوز کند. با افزایش حداقل دستمزد سال ۱۴۰۳، مبالغ حداقل و حداکثر عیدی امسال نیز تغییر کرده و از رقم‌های سال گذشته بیشتر شده است.

در ادامه جزئیات بیشتری درباره مبلغ عیدی امسال و نحوه محاسبه آن برای کارگران با سابقه کامل و کمتر از یک سال ارائه می‌شود.

کارگرانی که کمتر از یک سال در یک کارگاه مشغول به کار بوده‌اند نیز بر اساس قانون، مستحق دریافت عیدی پایان سال هستند. مبلغ عیدی این کارگران به تناسب مدت زمان حضور آنها در کارگاه محاسبه می‌شود. این یعنی اگر کارگری تنها چند ماه در یک سال در کارگاه کار کرده باشد، عیدی او بر اساس تعداد ماه‌های کارکردش محاسبه خواهد شد.

فرمول محاسبه عیدی کارگران با سابقه کمتر از یک سال به این شکل است:

۱. حداقل عیدی: (حقوق ماهانه × تعداد ماه‌های کاری) ÷ ۱۲

۲. حداکثر عیدی: (حقوق ماهانه × ۲ × تعداد ماه‌های کاری) ÷ ۱۲

در این فرمول، حقوق ماهانه همان دستمزد پایه‌ای است که کارگر در طول ماه دریافت می‌کند.

برای مثال اگر کارگری تنها ۶ ماه از سال ۱۴۰۳ در یک کارگاه مشغول به کار بوده باشد، حداقل عیدی دریافتی وی  ۷ میلیون و ۱۶۶ هزار تومان و حداکثر ۱۰ میلیون و ۷۵۰ هزار تومان خواهد بود.

همچنین اگر مدت کارکرد کارگر تنها ۳ ماه بوده باشد ۳ میلیون و ۵۸۳ هزار تومان و  حداکثر عیدی دریافتی ۵ میلیون و ۳۷۵ هزار تومان خواهد بود.

بنابراین، حتی اگر کارگر کمتر از یک سال فعالیت داشته باشد، کارفرما موظف است عیدی او را به تناسب مدت زمان کارکرد پرداخت کند.

برای کارگرانی که یک سال کامل در یک کارگاه مشغول به کار بوده‌اند، قانون عیدی را بر اساس ۶۰ روز حقوق روزانه آنها محاسبه می‌کند. البته این مبلغ نباید از ۹۰ روز حداقل دستمزد قانونی تجاوز کند.

فرمول محاسبه عیدی برای کارگران با سابقه یک سال کامل:

۱. حداقل عیدی: ۶۰ روز حقوق روزانه

۲. حداکثر عیدی: ۹۰ روز حقوق روزانه

در سال ۱۴۰۳، حداقل دستمزد روزانه کارگران معادل ۲۳۸ هزار تومان تعیین شده است. با استفاده از این مبلغ، عیدی کارگران با یک سال سابقه به این صورت محاسبه می‌شود:

حداقل عیدی: ۲۳۸,۰۰۰ × ۶۰ = ۱۴ میلیون و ۳۳۲ هزار تومان

حداکثر عیدی: ۲۳۸,۰۰۰ × ۹۰ = ۲۱ میلیون و ۴۹۸ هزار تومان

 حتی اگر حقوق روزانه یا ماهانه یک کارگر بیشتر از حداقل حقوق باشد، مبلغ عیدی او نمی‌تواند از سه برابر حداقل دستمزد قانونی (۲۱ میلیون و ۴۹۸ هزار تومان) تجاوز کند.

طبق قانون کار، کارفرمایان موظفند عیدی و پاداش سالانه کارگران را حداکثر تا پایان سال مالی، یعنی ۲۹ اسفند، به حساب آن‌ها واریز کنند. با این حال، زمان دقیق پرداخت عیدی ممکن است در کارگاه‌ها و شرکت‌های مختلف متفاوت باشد. برخی کارفرمایان به‌منظور کاهش فشار مالی پایان سال و حمایت از برنامه‌ریزی مالی کارگران، مبلغ عیدی را در بهمن‌ماه یا اوایل اسفند پرداخت می‌کنند.

مقامات کارگری معتقدند پرداخت به‌موقع یا زودتر از موعد عیدی، می‌تواند به کارگران در تأمین هزینه‌های شب عید کمک کرده و از ازدحام بانکی در روزهای پایانی سال جلوگیری کند. بیشتر کارفرمایان در نیمه دوم اسفند اقدام به واریز عیدی می‌کنند.