سیر تا پیاز اشعه فرابنفش و راه مقابل با آن

عباس شاهسونی اظهار داشت: طول موج پرتو‌های فرابنفش از ۱۰۰ تا ۴۰۰ نانومتر است. محدوده ۱۰۰ تا ۲۸۰ نانومتر با نام یو وی C، محدوده ۲۸۰ تا ۳۲۰ نانومتر با نام یو وی B و محدوده ۳۲۰ تا ۴۰۰ نانومتر نیز با نام یو وی A شناخته می‌شود.

وی افزود: محدوده ۱۰۰ تا ۲۸۰ نانومتر یا یو وی C که خطرناک‌ترین نوع اشعه فرابنفش است، به طور کامل از طریق لایه اُزن کنترل می‌شود؛ به جز در مناطقی از دنیا مانند برخی مناطق استرالیا که با مشکل سوراخ شدن این لایه روبرو هستیم و این مشکل را خوشبختانه در کشورمان نداریم.

رئیس گروه سلامت هوا و تغییر اقلیم وزارت بهداشت از کنترل ۹۰ درصد یو وی B خبر داد و گفت: اشعه فرابنفش در محدوده ۳۲۰ تا ۴۰۰ نانومتر یا یو وی A به طور کامل از لایه اُزون عبور می‌کند و انسان‌ها عمدتاً در معرض ۱۰ درصد یو وی B و ۱۰۰ درصد یو وی A قرار دارند.

شاهسونی با بیان اینکه یو وی B موجب آفتاب سوختگی و برنزه شدن می‌شود، افزود: اثرات نور خورشید بیشتر مربوط به یو وی A است که بر قسمت‌های عمیق‌تری از بدن و پوست ورود می‌کند و باعث سرطان پوست، پیری زودرس پوست، آب مروارید و اختلال در سیستم ایمنی می‌شود.

وی با تاکید بر اینکه مواجهه طولانی مدت با پرتو‌های فرابنفش مضر است، گفت: مواجهه کوتاه مدت با پرتو‌های فرابنفش در حد یک ساعت یا یک روز، نمی‌تواند باعث ایجاد مشکل برای انسان‌ها شود هرچند باید در این روز‌های فصل گرم و تابستان کمتر در معرض نور خورشید قرار گیریم.

رئیس گروه سلامت هوا و تغییر اقلیم وزارت بهداشت خاطرنشان کرد: برای پرتو‌های فرابنفش شاخص UV Index تعریف شده و ابزاری است که آگاهی عمومی در خصوص مواجهه طولانی مدت در برابر این پرتو‌ها را افزایش می‌دهد بنابراین اتخاذ راهکار‌هایی برای خودمراقبتی در برابر این پرتو، مهم است. شاخص یو وی باید به صورت روزانه گزارش شود و دامنه آن از صفر تا بالاتر از ۱۱ است که هرچه این شاخص بیشتر شود، پتانسیل آسیب رسیدن به پوست و چشم افزایش می‌یابد که لازم است مواجهه خودمان با پرتو‌های فرابنفش را کمتر کنیم.

شاهسونی تصریح کرد: وقتی شاخص یو وی بین ۱ تا ۲ باشد میزان اثر کمی دارد و بی خطر است، اما برای افرادی که دارای پوست حساسی هستند و دچار آفتاب سوختگی می‌شوند، بهتر است از لباس‌های بلند و کرم ضدآفتاب با فاکتور حفاظتی در برابر نور خورشید یا SPF حداقل ۱۵ استفاده کنند. وقتی این شاخص بین ۳ تا ۵ باشد، خطر آن متوسط و لازم است که در ساعات بین ۱۰ تا ۱۶ مواجهه با نور خورشید به حداقل برسد و در بیرون از خانه، از کلاه‌های لبه دار، لباس‌های بلند و آستین دار، کرم‌های ضدآفتاب با SPF حداقل ۱۵ و عینک آفتابی مناسب که توانایی حذف پرتو‌های فرابنفش داشته باشد، استفاده کنیم.

وی گفت: وقتی شاخص یو وی بین ۶ تا ۷ باشد، خطر افزایش می‌یابد و باید بین ساعات ۱۰ تا ۱۶ مواجهه با نور خورشید به حداقل برسد و موارد گفته شده حتماً مورد نظر قرار گیرد. وقتی شاخص یو وی بین ۸ تا ۱۰ باشد، خطر بسیار زیادی دارد و در این روز‌های تابستان، شاخص یو وی در ساعات ۱۰ تا ۱۶ در این محدوده قرار دارد و در برخی از مناطق ممکن است این شاخص به ۱۱ نیز برسد.

خود مراقبتی در برابر پرتوهای فرا بنفش خورشیدپرتوهای فرا بنفش خورشید یکی از عوامل عمده خطر برای ایجاد اکثر سرطان های پوست و آب مروارید می باشد. بر اساس گزارشات ثبت شده، سرطان پوست بعنوان شایعترین سرطان در کشور محسوب می شود.

 با توجه به اینکه قرارگیری در معرض این پرتوها سبب بروز آفتاب سوختگی، پیری پوست، سرطان پوست، آسیب به چشم، آب مروارید و ... می شود لذا انجام اقدامات حفاظتی در کاهش اثرات و مخاطرات بهداشتی آنها بسیار تأثیرگذار می باشد.

 توصیه های زیر می تواند در راستای حفظ سلامت عموم مردم موثر واقع گردد.

در ساعات نزدیک ظهر به ویژه از ساعت 11 صبح لغایت 16 عصر، مواجهه با نورخورشید را به حداقل برسانید.

قرار گرفتن در سایه، تنها میزان پرتوهای فرابنفش خورشیدی را کاهش داده اما به صفر نمی رساند، لذا اقدامات حفاظتی فردی (استفاده از کلاه و کرم های ضد آفتاب، عینک و ...) در سایه هم لازم می باشد.

در فضای باز ترجیحاً از کلاه لبه دار که لبه های آن حداقل  5/7 سانتی متر می باشد یا با هر وسیله مشابه دیگر جهت حفاظت صورت و گردن، استفاده شود.

در فضای باز حتماً از عینک آفتابی (ضد پرتوهای فرابنفش خورشیدی با فاکتور حفاظتی تا 400 نانومتر ) استفاده کنید. 

استفاده از این عینک ها پرتوهای فرابنفش را به میزان بسیار قابل توجهی کاهش می دهد.

احتمال ایجاد عوارض در چشم کودکان در مواجهه با پرتوهای فرابنفش خورشیدی، تقریباَ 10 برابر بیشتر از افراد بزرگسال است، که همین امر ضرورت استفاده از عینک آفتابی را برای کودکان بیشتر می کند.

جهت حفاظت پوست در مقابل پرتو خورشیدی، از کرم های ضد آفتاب مناسب مجوز دار استفاده نمایید. (ترجیحاً کرم های ضد آفتاب با حداقل SPF 15 استفاده شود)

حدود 20 دقیقه قبل از بیرون آمدن از منزل، از کرم های ضدآفتاب مناسب استفاده نمایید.

با توجه به عبور پرتوهای فرابنفش خورشید از ابرها، رعایت شرایط حفاظتی در روزهای ابری نیز الزامی بوده و هر دو ساعت یکبار می بایست مجدداً از کرم ضد آفتاب استفاده شود.

اجتناب از برنزه کردن پوست، به صورت طبیعی ( نور خورشید ) و یا مصنوعی احتمال ابتلا به سرطان پوست را کاهش می دهد.

پوشیدن لباس های مناسب (آستین بلند، یقه دار و دارای بافت متراکم) یکی از بهترین روشهای محافظتی در برابر پرتوهای خورشیدی می باشد.