فوری/ماجرای قیمت بنزین لیتری 5 هزار تومانی چیست؟ | افزایش قیمت بنزین سهمیه ای از شایعه تا واقعیت
در سال ۱۴۰۴، دولت ایران برای مدیریت مصرف سوخت و کاهش هزینههای یارانهای، چندین سناریو را برای تغییر در سهمیهبندی و قیمت بنزین مورد بررسی قرار داده است.
احتمال افزایش قیمت بنزین سهمیهای به لیتری ۵۰۰۰ تومان قوت گرفت.
این سناریوها به شرح زیر هستند:
۱. افزایش تدریجی قیمت بنزین متناسب با تورم: در این رویکرد، قیمت بنزین سهمیهای به حدود ۲۵۰۰ تا ۳۰۰۰ تومان و بنزین آزاد به ۵۰۰۰ تا ۶۰۰۰ تومان افزایش مییابد. هدف از این اقدام، کاهش فشار بر بودجه دولت و مدیریت بهتر مصرف سوخت است.
۲. افزایش چشمگیر قیمت بنزین به دلیل اصلاحات اقتصادی: در این حالت، قیمت بنزین سهمیهای به ۴۰۰۰ تا ۵۰۰۰ تومان و بنزین آزاد به ۸۰۰۰ تا ۱۰،۰۰۰ تومان میرسد. این سیاست با هدف واقعیسازی قیمت سوخت و کاهش مصرف بیرویه پیشنهاد شده است.
۳. حفظ وضعیت فعلی به دلیل ملاحظات اجتماعی: در این سناریو، دولت قیمتهای فعلی بنزین (۱۵۰۰ تومان برای سهمیهای و ۳۰۰۰ تومان برای آزاد) را بدون تغییر نگه میدارد تا از فشار اقتصادی بر مردم جلوگیری شود. با این حال، این تصمیم میتواند بار مالی سنگینی برای دولت به همراه داشته باشد و نیاز به واردات بنزین را افزایش دهد.
۴. تغییر در نظام سهمیهبندی بهصورت فردی: در این رویکرد، بهجای تخصیص سهمیه بنزین به خودروها، سهمیهها بهصورت ماهانه به هر فرد ایرانی تعلق میگیرد. بهعنوان مثال، هر فرد ممکن است ماهانه ۱۵ تا ۲۰ لیتر بنزین سهمیهای دریافت کند که برای یک خانواده سهنفره، مجموعاً ۴۵ تا ۶۰ لیتر خواهد بود. این سهمیهها در کارت سرپرست خانوار شارژ میشوند.
۵. تعیین نرخ سوم برای بنزین مازاد بر سهمیه: در این سناریو، علاوه بر قیمتهای فعلی برای بنزین سهمیهای و آزاد، یک نرخ سوم برای مصرف مازاد بر سهمیه تعیین میشود. این نرخ میتواند بالاتر از قیمت بنزین آزاد باشد و هدف آن، کنترل بیشتر بر مصرف سوخت و کاهش یارانههای پرداختی است.
۶. افزایش قیمت بنزین بهصورت پلکانی: در این روش، قیمت بنزین بهتدریج و در بازههای زمانی مشخص افزایش مییابد تا فشار اقتصادی بهصورت ناگهانی به مردم وارد نشود. این سیاست میتواند به کاهش مصرف سوخت و بهبود مدیریت مالی دولت کمک کند.
۷. ادامه وضعیت موجود با واردات بنزین: در این سناریو، دولت قیمتهای فعلی را حفظ کرده و برای تأمین نیاز داخلی، به واردات بنزین با تخصیص ارز دولتی ادامه میدهد. با این حال، بهدلیل حجم بالای واردات و نیاز به تأمین ارز، اجرای این سناریو ممکن است در بلندمدت پایدار نباشد.
۸. عدم تغییر در سهمیهبندی بنزین در فروردین ۱۴۰۴: بر اساس اعلام مدیرعامل شرکت ملی پخش فرآوردههای نفتی، سهمیهبندی بنزین در فروردین ۱۴۰۴ بدون تغییر خواهد بود و مانند ماههای گذشته، ۶۰ لیتر سهمیه یارانهای و ۱۰۰ لیتر بنزین آزاد به کارتهای سوخت واریز میشود.
بر اساس قانون بودجه سال ۱۴۰۴، وزارت نفت موظف است تا چهار ماه پس از اجرای قانون، یعنی تا پایان تیرماه ۱۴۰۴، زیرساختهای لازم برای اجرای این طرح را فراهم کند.
در حال حاضر، این طرح به صورت آزمایشی در تهران اجرا شده است و در صورت موفقیتآمیز بودن، به صورت سراسری در کشور پیادهسازی خواهد شد.
با اجرای این طرح، سهمیه بنزین مستقیماً به حساب بانکی صاحبان خودرو واریز میشود و در زمان سوختگیری، با استفاده از کارت بانکی، مبلغ سوخت از حساب مربوطه کسر خواهد شد. این اقدام به منظور کاهش مشکلات مربوط به کارتهای سوخت فیزیکی و تسهیل در فرآیند سوختگیری صورت میگیرد.
لازم به ذکر است که در این طرح، سهمیهها و قیمتهای بنزین تغییری نخواهند کرد و تنها نحوه دسترسی به سهمیه و فرآیند سوختگیری بهبود مییابد.
بر اساس قانون بودجه سال آینده، وزارت نفت موظف است در مدت چهار ماه پس از اجرای این قانون، با همکاری بانک مرکزی امکان انتقال سهمیه سوخت از کارت سوخت به کارت بانکی خودروها را فراهم کند.
به حکم قانون بودجه سال ۱۴۰۴ طرحی در تهران به صورت آزمایشی آغاز شده که کارت سوخت صاحبان خودرو را به حساب بانکی آنها متصل میکند.
بر اساس قانون بودجه سال آینده، وزارت نفت موظف است در مدت چهار ماه پس از اجرای این قانون، با همکاری بانک مرکزی امکان انتقال سهمیه سوخت از کارت سوخت به کارت بانکی خودروها را فراهم کند؛ این بند از قانون اکنون در حال آزمایش در تهران است.
در طرح جدید، یک پلتفرم توسعه خواهد یافت که همه شهروندان باید در آن ثبتنام کرده و هویت خود را احراز کنند. پیش از سوختگیری، آنها باید از طریق سامانه جایگاه سوخت خود را انتخاب کرده و کدی که برایشان ارسال میشود، وارد دستگاه در جایگاه کنند.