فوری/تصویب آئین‌نامه معیارهای تعیین دهک خانوارها در دولت | از کجا بفهمیم دهک چندم هستیم؟
رئیس سازمان برنامه و بودجه از تصویب آیین‌نامه‌ای در دولت خبر داد که در آن آئین‌نامه، معیارهای تعیین جایگاه خانوارها در دهک‌ها مشخص شده است.
مولف
: محسن کریمی
سید حمید پورمحمدی روز چهارشنبه در گفتگویی درباره معیارهای تعیین دهک خانوار گفت: این معیارها شامل مواردی چون مالکیت مسکن، خودرو، سفرهای خارجی و گردش مالی افراد است.
وی ادامه داد: بر اساس این آیین‌نامه، وزارت رفاه به موجب تکلیف قانونی، دهک تعدادی از خانوارها را تغییر خواهد داد.
رئیس سازمان برنامه و بودجه افزود: شاید در این زمینه اشتباهاتی، هم در شناسایی خانوارها و هم در آمار مربوط به آنها رخ دهد که قانون پیش‌بینی‌هایی را در این زمینه دارد.
پورمحمدی در پاسخ به این سوال که مثلا اگر یک خانوار یک خودروی پراید داشته باشد، یارانه آنها قطع می‌شود؟ ادامه داد: خیر اینطور نیست؛ برخی افراد به من مراجعه کرده و گلایه کرده‌اند که دهک ما نباید تغییر می‌کرد اما مشاهده می‌شود که فرزندان آنها که شامل آن خانوار می‌شوند، دارای خانه و خودرو به نام خود هستند و گردش مالی بالایی نیز دارند.
رئیس سازمان برنامه و بودجه افزود: البته این استثنا وجود دارد که در برخی موارد بررسی‌ها دقیق نباشد که در این صورت امکان اعتراض وجود دارد.
وی تصریح کرد: سامانه‌ها آنقدر به هم مرتبط هستند که عموما اشتباه‌ها کمتر پیش می آید؛ اما در صورت بروز اشتباه، ساز و کارهایی دیده شده است که هم وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی و سازمان هدفمندی یارانه‌ها به چنین مواردی رسیدگی کند.
هنوز نه لایحه حذف دهک‌های پردرآمد نهایی شده و نه آیین‌نامه مربوطه به تصویب هیئت دولت رسیده است. با این حال، ۴۰۰ هزار نفر در اولین ماه سال جدید، یارانه‌ای دریافت نکرده‌اند.
در حالی که طبق وعده قبلی، یارانه ۴۰۰ هزار تومانی دهک‌های اول تا سوم در ۲۵ فروردین واریز شد، روز گذشته نیز دهک‌های چهارم تا نهم یارانه ۳۰۰ هزار تومانی را دریافت کردند. اما نکته عجیب، جا ماندن شماری از یارانه‌بگیران است که ماه گذشته مشمول بودند اما این ماه نه پیامکی دریافت کرده‌اند و نه وجهی به حساب‌شان واریز شده است.
تابناک نوشت: بر اساس گزارش‌های غیررسمی، بیش از ۴۰۰ هزار نفر در این ماه از فهرست یارانه‌بگیران حذف شده‌اند؛ بی‌آنکه آیین‌نامه جدیدی مصوب و ابلاغ شده باشد. در واقع، در حالی که هنوز هیچ سازوکار تازه‌ای رسماً اعلام نشده، تعدادی از شهروندان از چرخه یارانه کنار گذاشته شده‌اند.
این در شرایطی است که اخیرا احمد میدری، وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی، از تدوین لایحه‌ای دوفوریتی برای حذف یارانه سه دهک پردرآمد سخن گفته بود و تاکید داشت که اطلاعات این دهک‌ها بر اساس داده‌های مرکز آمار ایران استخراج می شود. اما حالا خبر حذف‌های بی‌ضابطه، شائبه‌های بسیاری را به‌وجود آورده است.
میدری همچنین گفته بود که در صورت اعتراض، بررسی اظهارنامه‌های خانوارها انجام خواهد شد و اگر خلاف واقع باشد، مشمول محرومیت از سایر حمایت‌های دولتی می‌شوند.
سخنگوی سازمان هدفمندسازی یارانه‌ها چند روز پیش گفته بود: آیین‌نامه مربوط به حذف سه دهک بالای درآمدی، هنوز در حال تدوین است و پس از تصویب اجرا خواهد شد. بنابراین، این سوال مطرح می‌شود که چگونه قبل از تصویب و ابلاغ آیین‌نامه، حذف یارانه برخی خانوارها اجرایی شده است؟
از طرف دیگر، وزیر رفاه به تازگی در نشست با فعالان اقتصادی شهرستان خدابنده اعلام کرده که طبق قانون بودجه ۱۴۰۴، باید ۲۴ میلیون نفر از فهرست یارانه‌بگیران خارج شوند، اما با بررسی‌های صورت‌گرفته، این عدد به ۱۷ میلیون نفر تقلیل یافته است. به‌گفته میدری، مالکان خانه با ۳۰۰ میلیون ریال درآمد جزو سه دهک بالا خواهند بود.
بسیاری از افرادی که این ماه از دریافت یارانه محروم شده‌اند، می‌گویند هیچ خانه یا خودرویی ندارند و تنها منبع درآمدشان، حقوق ماهانه‌ای کمتر از ۲۰ میلیون تومان است. با این حال، با معیارهای مبهم وزارت رفاه، در رده دهک دهم یعنی ثروتمندترین قشر جامعه قرار گرفته‌اند!
با توجه به وعده وزیر برای ارائه لایحه، تدوین آیین‌نامه و بررسی دقیق دهک‌ها، این حذف‌های بدون اعلام قبلی، سوالات بسیاری به دنبال دارد. آیا وزارت رفاه آیین‌نامه‌ای پنهانی را اجرا کرده؟ یا با استناد به همان داده‌های اولیه مرکز آمار، اقدام به حذف‌های مقطعی کرده است؟
روش‌های استعلام دهک‌بندی خانوار
۱. مراجعه حضوری به دفاتر پلیس +۱۰
اگر به اینترنت دسترسی ندارید یا ترجیح می‌دهید اطلاعات خود را به‌صورت حضوری دریافت کنید، می‌توانید به یکی از دفاتر پلیس +۱۰ مراجعه کنید. در این مراکز، اطلاعات دهک‌بندی خانوار با ارائه مدارک هویتی سرپرست خانوار در اختیار شما قرار می‌گیرد.
۲. استفاده از سامانه‌های آنلاین
یکی از سریع‌ترین روش‌ها برای استعلام دهک‌بندی، مراجعه به سایت‌های رسمی مرتبط با یارانه و دهک‌بندی است. با ورود به این سامانه‌ها و وارد کردن اطلاعات موردنیاز مانند کد ملی، می‌توانید به وضعیت دهک اقتصادی خانوار خود دسترسی پیدا کنید. این روش، راحت‌ترین و کم‌هزینه‌ترین گزینه برای افرادی است که به اینترنت دسترسی دارند.
۳. استعلام از طریق کد دستوری (USSD)
برای افرادی که استفاده از تلفن همراه را به سایر روش‌ها ترجیح می‌دهند، امکان استعلام دهک‌بندی از طریق کد دستوری فراهم شده است. با شماره‌گیری یک کد خاص (که معمولاً از سوی نهادهای مرتبط اعلام می‌شود) و وارد کردن اطلاعات لازم، می‌توان از وضعیت دهک‌بندی خانوار مطلع شد.
۴. تماس با تلفن گویا
اگر تمایلی به مراجعه حضوری یا استفاده از اینترنت ندارید، می‌توانید با سامانه تلفن گویا تماس بگیرید. در این روش، شما با شماره‌گیری یک تلفن مشخص و گوش دادن به راهنمای صوتی، اطلاعات مربوط به دهک خانوار خود را دریافت خواهید کرد.
