از کجا بفهمیم یارانه نقدی‌مان حذف شده است؟ | استعلام دهک‌بندی یارانه با کد ملی + جزییات
با تصمیم نمایندگان مجلس شورای اسلامی دولت مکلف شد تا از محل منابع حاصل از حذف یارانه نقدی دهک‌های هشتم، نهم و دهم، افزایش اعتبار کالابرگ خانوارهای تحت پوشش نهادهای حمایتی و یا عضو سه دهک پایین درآمدی را از خرداد ماه سال ۱۴۰۴ اجرایی کند.
مولف
: محسن کریمی
نمایندگان مجلس شورای اسلامی در جلسه نوبت شب روز دوشنبه ۱۹ آذر ۱۴۰۳ صحن مجلس، در جریان رسیدگی به بخش هزینه‌ای لایحه بودجه ۱۴۰۴ کل کشور، با تصویب بندهای «ث» تبصره ۱۳ این لایحه با عنوان «حمایت اجتماعی» به شرح زیر موافقت کردند:
«ث- در صورت درخواست سرپرستان خانوار مشمول یارانه نقدی برای تغییر شیوه پرداخت از نقدی به کالابرگ الکترونیکی، استفاده از مبالغ کالابرگ الکترونیکی برای سرپرستان خانوارهای مشمول یارانه نقدی به‌صورت داوطلبانه مجاز می‌باشد. سازمان هدفمندسازی یارانه‌ها موظف است سازوکار اجرائی لازم را برای افراد متقاضی مهیا نموده و دستورالعمل اجرائی آن را با تأیید سازمان برنامه و بودجه کشور ابلاغ نماید.
در جهت اجرای اهداف برنامه هفتم مبنی بر کاهش فقر مطلق دولت مکلف است از محل منابع حاصل از حذف یارانه نقدی دهک‌های هشتم، نهم و دهم، ماده ۴۵ قانون مالیات بر ارزش افزوده و بازنگری در سیاست‌های حمایتی نقدی و غیرنقدی، حداقل به میزان ۴۰ هزار میلیارد تومان بسته حمایت از معیشت محرومین شامل حمایت از حداقل ۴۰۰ هزار خانوار دچار فقر شدید غیر تحت پوشش نهادهای حمایتی که براساس نیازمندیابی فعال با مشارکت خیرین و سازمان‌های مردم نهاد در قالب سامانه پنجره واحد خدمات حمایت اجتماعی ایرانیان (موضوع بند ب ماده ۳۱ قانون برنامه هفتم پیشرفت) شناسایی می‌شوند و همچنین افزایش اعتبار کالابرگ خانوارهای تحت پوشش نهادهای حمایتی و یا عضو سه دهک پایین درآمدی را از خرداد ماه سال ۱۴۰۴ اجرایی نماید.
همچنین به منظور تشویق خانوارها به مشارکت بیشتر در طرح و برخورداری از مزایای آن، وزارت تعاون کار و رفاه اجتماعی مکلف است با همکاری دستگاه‌های ذیربط سازوکاری طراحی نماید که خانوارهای یارانه بگیر مشارکت کننده در طرح کالا برگ الکترونیک از تخفیفات فروشگاه‌های داوطلب مشارکت در طرح بهره‌مند گردند.
به جز مواردی که در این قانون تصریح شده است، منابع و مصارف هدفمندسازی یارانه‌ها مطابق احکام مرتبط در قانون بودجه سال ۱۴۰۳ کل کشور وصول و مصرف و در ردیف‌های جداگانه به تفکیک و به صورت نشاندار ثبت می‌گردد. منابع موضوع هدفمندسازی یارانه‌ها، به مصارف هدفمندسازی یارانه‌ها اختصاص می‌یابد. در صورت عدم کفاف منابع مذکور برای پوشش مصارف مربوطه، دولت می‌تواند نسبت به اختصاص کمک زیان به سازمان هدفمندسازی یارانه‌ها تا سقف رقم ردیف... اقدام نماید.
سازمان برنامه و بودجه مکلف است جدول منابع و مصارف هدفمندسازی یارانه‌ها (موضوع این بند) را به صورت جداگانه در بخش دوم لایحه بودجه درج نماید. سازمان برنامه و بودجه مکلف است گزارش منابع و مصارف مذکور را به تفکیک اقلام، به صورت ماهانه به کمیسیون‌های برنامه و بودجه و اقتصادی مجلس شورای اسلامی ارسال کند.»
با اصلاح نظام یارانه‌ای، دولت درحالی از سال ۱۴۰۱ اقدام به پرداخت یارانه ۳۰۰ و ۴۰۰ هزارتومانی کرد که در راستای عدالت در این پرداخت، قرار شد وزارت رفاه دو بار نسبت به به روز رسانی شناسنامه اقتصادی و دهک‌بندی خانوارها، آن هم براساس داده‌ها و درآمد سرانه خانوارها مانند حقوق و دستمزد فرد و خانواده، خودرو، حساب بانکی و تراکنش‌ها، حساب ساتنا و پایا، فعالیت در بورس و… اقدام کند.
باتوجه به اینکه یکی از معیارهای دهک‌بندی یارانه خانوارها، تراکنش‌های بانکی محسوب می‌شود، اما برخی افراد می‌گویند که به واسطه شرایط شغلی‌شان، گردش حساب‌های بالایی برایشان ایجاد شده و شاید همین موضوع موجب شده تا در بررسی وضعیت اقتصادی خانوارشان در دهک‌بندی بالایی قرار بگیرند.
علیرضا محمدی، رئیس مرکز مطالعات و اطلاعات رفاه ایرانیان در این باره می‌گوید: مرکز مطالعات و اطلاعات رفاه ایرانیان، در بررسی گردش حساب، سه سال متوالی را لحاظ می‌کند. به این معنی که بحث پایا، ساتنا، شاپرک و مانده حساب برای سه سال متوالی بررسی می‌شود.
وی ادامه داد: اما افرادی هم هستند که شغل‌شان تنخواه‌دار و… است؛ این افراد باید برای اینکه با چالش مواجه نشوند حساب خود را از حساب تجاری جدا کنند تا در بررسی وضعیت اقتصادی خانوار آنها نیز اشتباهی رخ ندهد.
رئیس مرکز مطالعات و اطلاعات رفاه ایرانیان همچنین در پاسخ به این سوال که مرحله بعدی به روزرسانی دهک‌بندی خانوارها چه زمانی اتفاق می‌افتد؟، اظهار کرد: طبق قانون، در صورتی که دولت شرایط به روزرسانی داده‌ها را داشته باشد باید شهریورماه شناسنامه اقتصادی خانوارها به روز رسانی شود.
محمدی با بیان اینکه یارانه‌بگیران فعلی براساس آخرین به‌روزرسانی دهک‌ها، یارانه خود را دریافت می‌کنند، افزود: افرادی که پیش از شهریورماه نسبت به دهک‌بندی‌ها اعتراض و در سامانه ثبت اعتراض کرده‌اند، بعد از بررسی مرکز مطالعات و اطلاعات رفاه ایرانیان، دهک‌بندی آنها در مرحله جدید به روزرسانی تغییر می‌کند؛ به عبارتی دهک خانوارها تا دوره بعدی به‌روزرسانی‌ها غیر قابل تغییر بوده و مجدداً با دریافت داده‌های ثبتی اقتصادی و اجتماعی، ارزیابی خواهد شد.
پس از آن دهک بندی جامعه برای پرداخت یارانه در دستور کار قرار گرفت. به این صورت که سه دهک پردرآمد جامعه از دریافت یارانه کنار گذاشته شدند و هفت دهک باقی‌مانده یعنی اقشار کم‌درآمد مشمول دریافت یارانه هستند. در پی این تصمیمات، سوال مهمی که برای اغلب خانواده ها به وجود آمد این بود که چطور بفهمیم دهک چندم هستیم؟
چندین روش برای اطلاع از دهک خانوار وجود دارد.
۱- استعلام دهک خانوار با کد ملی
مرحله اول:
ابتدا به سایت “سامانه مردمی سازی و توزیع عادلانه یارانه ها به نشانی hemayat.mcls.gov.ir مراجعه فرمائید و در بالای صفحه بر روی دکمه ورود/ثبت نام کلیک کنید.
مرحله دوم:
سپس به صفحه ای همانند تصویر زیر هدایت می شوید که می بایست اطلاعات خواسته شده اعم از:
– شماره ملی سرپرست خانوار
– شماره حساب واریز یارانه
– مشخص کردن تعداد خانوار
– شماره ملی یکی از اعضای خانوار تحت پوشش
– تصویر امنیتی
را وارد و در انتها بر روی دکمه ورود کلیک کنید.
در این قسمت وضعیت یارانه شما مشخص می شود که شامل دریافت یارانه نقدی هست یا خیر (مشمول/غیرمشمول)، در تصویر زیر برای یکی از اعضای خانور نمایش داده شده که مشمول دریافت یارانه می باشد.
در پایان هم بر روی نمایش شناسنامه اقتصادی خانوار جهت مشاهده دهک بندی یارانه خود کلیک کنید.
مرحله چهارم:
و بالاخره در پایان نتیجه بررسی دهک بندی یارانه شما توسط دولت که با بررسی اطلاعات دارایی و مالی خانوار شماست، نمایش داده می شود.
۲- استعلام دهک خانوار از طریق شماره گویا
برای استفاده از این روش باید ابتدا با شماره ۰۹۲۰۰۰۰۶۳۶۹ تماس بگیرید. سپس کد ملی سرپرست خانوار و شماره تلفن‌شان را وارد کنید. به این ترتیب میتوانید از دهک خود مطلع شوید.
۳- شماره استعلام دهک بندی یارانه با کد دستوری
اگر می‌خواهید از آخرین وضعیت یارانه خانوار خود، مطلع شوید باید کد دستوری، ستاره ۴ ستاره ۴۳۸۵۷ ستاره کد ملی مربع (#کد ملی*۴۳۸۵۷*۴*) را با شماره تلفن همراه به‌نام خود شماره‌گیری کنید.
نحوه اعتراض به دهک خانوار
برای اعتراض به یارانه و دهک خانوار باید مراحل زیر را انجام دهید:
۱. ابتدا وارد سامانه مردمی سازی و توزیع عادلانه یارانه‌ها به نشانی اینترنتی hemayat.mcls.gov.ir شوید.
۲. بر روی ورود به سامانه کلیک نمایید.
۳. تمامی اطلاعات خواسته شده را وارد کنید.
اگر مشمول دریافت واریز یارانه هستید، عبارت مشمول برای شما نمایش داده خواهد شد و شما قادر به اعتراض نخواهید بود. اما اگر عبارت غیر مشمول را مشاهده کردید میتوانید اعتراض خود را ثبت نمایید.
۴. در قسمت شناسنامه اقتصادی – اجتماعی شما تمامی اعضای خانواده و جزئیات دیگر را مشاهده می‌کنید.
۵. درصورتی که مغایرتی وجود داشته باشد میتوانید ثبت اعتراض را زده و درخواست بازبینی دهید.
۶. در انتها روی گزینه پایان را کلیک کنید.
سامانه حمایت دهک بندی hemayat.mcls.gov.ir
سامانه جدید حمایت دهک بندی یارانه، از طریق آدرس hemayat.mcls.gov.ir، در دسترس می باشد و نحوه ورود به سایت و ثبت نام در آن با کد ملی ، با جستجوی آدرس مذکور، میسر است. از امکانات سایت hemayat.mcls.gov.ir می توان به مواردی چون، دسترسی به ویدئو های آموزشی و مشاهده شناسنامه اقتصادی خانوار، اشاره کرد.
دهک بندی یارانه، از جمله طرحایی است که در سال های اخیر، از سوی دولت با همکاری وزارت رفاه، کار و تعاون اجتماعی، اجرایی می گردد و به موجب آن، افراد مستحق دریافت یارانه معیشتی و سایر یارانه ها، نظیر یارانه کودکان اختلال رشد، مشخص می شوند.
پیرو اعتراضات برخی افراد به دهک بندی یارانه تعیین شده از سوی دولت و دشواری در استعلام دهک بندی به صورت حضوری، دولت و وزارت رفاه، کار و تعاون اجتماعی، اقدام به راه اندازی سامانه جدید حمایت دهک بندی یارانه نموده اند تا اغلب خدمات مربوط به یارانه را به صورت غیر حضوری، به متقاضیان، ارائه دهد.
با توجه به اینکه استفاده از امکانات سامانه حمایت دولت، مستلزم اطلاع از نحوه کار با آن می باشد، در مقاله حاضر، پس از معرفی سامانه جدید حمایت دهک بندی hemayat.mcls.gov.ir، مواردی چون، ورود و ثبت نام در سایت حمایت معیشتی hemayat.mcls.gov.ir با کد ملی و جزئیات بیشتر پیگیری یارانه معیشتی با کد ملی در سامانه اعتراض بررسی گردیده و در خصوص امکانات آن، توضیح داده شده است.
در توضیح چیستی سامانه جدید دهک بندی یارانه باید گفت، این سامانه، از سوی دولت و وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، راه اندازی شده تا خدمات مربوط به مواردی چون یارانه، استعلام دهک بندی و مشاهده شناسنامه اقتصادی خانوار، همچنین، درخواست بررسی در خصوص اعتراض به دهک بندی را به صورت غیر حضوری، به شهروندان، ارائه دهد.
