قلب و مفاصل و چشم سالم تا 120 سالگی میخوای کلیک کن | این روغن شفادهنده این 3 عضو است
روغن ماهی چربی یا روغنی است که از بافت بدن ماهی استخراج میشود. این روغن معمولا از ماهیهای چرب مثل ماهی تن و ماکارل گرفته میشود. البته گاهی اوقات از کبد ماهیهای دیگر استخراج میشود. سازمان جهانی بهداشت (WHO) توصیه میکند هفتهای یک تا دو بار ماهی مصرف کنید. علت این موضوع این است که اسیدهای چرب امگا ۳ موجود در ماهی فواید زیادی برای سلامتی بدن دارند که از جملهی آنها میتوانیم به محافظت در برابر بعضی از بیماریها اشاره کنیم.
روغن ماهی چیست؟
اگر هفتهای یک تا دو بار ماهی نمیخورید، میتوانید برای دریافت کافی امگا ۳ مکمل روغن ماهی مصرف کنید. تقریبا ۳۰ درصد روغن ماهی از اسیدهای چرب امگا ۳ تشکیل شده و ۷۰ درصد باقیمانده از سایر چربیها است. لازم است بدانید که امگا ۳ موجود در روغن ماهی در مقایسه با امگا ۳ موجود در بعضی از منابع گیاهی، فواید بیشتری برای سلامتی دارد.
امگا ۳ اصلی در روغن ماهی ایکوساپنتائنوئیک اسید (EPA) و دوکوزاهگزائنوئیک اسید (DHA) است، در حالی که امگا ۳ موجود در منابع گیاهی از نوع آلفا لینولینیک اسید (ALA) است. اگرچه آلفا لینولینیک اسید یک اسید چرب ضروری محسوب میشود، اما EPA و DHA دارای خواص بیشتری برای سلامتی هستند. دریافت کافی امگا ۳ اهمیت دارد، چون در بسیاری از رژیمهای غذایی مقدار زیادی از امگا ۳ با سایر چربیها مثل امگا ۶ جایگزین میشود. نبود تعادل بین نسبت امگا ۳ به امگا ۶ ممکن است باعث بیماریهای مختلف شود.
خواص روغن ماهی
در ادامه به بررسی خواص روغن ماهی میپردازیم.
۱. ممکن است سلامت قلب را تقویت کند
یکی از خواص روغن ماهی، بهبود سلامت قلب است. بیماری قلبی علت اصلی مرگومیر در سراسر جهان محسوب میشود. مطالعات نشان میدهند درصد ابتلا به بیماری قلبی در کسانی که ماهی زیادی میخورند، بسیار پایین میآید. به نظر میرسد مصرف ماهی یا روغن ماهی تعدادی از عوامل خطر بیماری قلبی را کاهش میدهد. در ادامه خواص روغن ماهی برای سلامتی قلب آورده شده است.
افزایش سطح کلسترول خوب: روغن ماهی میتواند سطح کلسترول خوب یا HDL را بیشتر کند. با این حال به نظر نمیرسد سطح کلسترول بد یا LDL را کاهش دهد.
کاهش تریگلیسیرید: این روغن میتواند سطح تریگلیسیرید خون را تقریبا ۱۵ تا ۳۰ درصد کاهش دهد.
کاهش فشار خون: روغن ماهی حتی اگر در دوز پایین مصرف شود، به کاهش فشار خون در افراد مبتلا به فشار خون بالا کمک میکند.
جلوگیری از شکلگیری پلاک: روغن ماهی ممکن است از ایجاد پلاکهایی که باعث سفت شدن عروق میشوند جلوگیری کند و همچنین پلاکهایی که قبلا در عروق شکل گرفتهاند را ایمنتر و پایدارتر کند.
کاهش آریتمیهای کشنده: روغن ماهی ممکن است وقوع آریتمیهای کشنده را در افرادی که در معرض ابتلا به آن هستند، کاهش دهد. منظور از آریتمی، ضربان قلب غیرعادی است که میتواند در بعضی از موارد منجر به حملهی قلبی شود.
به یاد داشته باشید که اگرچه مکمل روغن ماهی میتواند بسیاری از عوامل خطر بیماری قلبی را بهبود دهد، اما هیچ مدرک واضحی وجود ندارد که نشان دهد این روغن از حملهی قلبی یا سکته جلوگیری میکند.
۲. به درمان بعضی از اختلالات ذهنی کمک میکند
تقریبا ۶۰ درصد مغز را چربی تشکیل داده است که بیشتر این چربیها از نوع اسیدهای چرب امگا ۳ هستند. بعضی از مطالعات به این نتیجه رسیدهاند که سطح امگا ۳ خون در افراد مبتلا به بعضی از اختلالات ذهنی پایین است. تحقیقات نشان میدهند که مکمل روغن ماهی میتواند از شروع علائم بعضی از اختلالات ذهنی جلوگیری کند یا آنها را بهبود دهد.
برای مثال میتواند احتمال ابتلا به اختلالات روانی را در افرادی که در معرض آن هستند، کاهش دهد. علاوه بر این مصرف مکمل روغن ماهی در دوز بالا ممکن است بعضی از علائم اسکیزوفرنی و اختلال دوقطبی را کاهش دهد.
۳. ممکن است به کاهش وزن کمک کند
در سراسر جهان تقریبا ۳۹ درصد از افراد بزرگسال اضافه وزن دارند و ۱۳ درصد چاق هستند. چاقی میتواند بهطرز قابلتوجهی احتمال ابتلا به بیماریهای دیگر مثل بیماری قلبی، دیابت نوع ۲ و سرطان را افزایش دهد. مکمل روغن ماهی ممکن است ترکیب بدن و عوامل خطر بیماری قلبی را در افراد چاق بهبود ببخشد.
علاوه بر این بعضی از مطالعات نشان میدهند که مصرف مکمل روغن ماهی در کنار دنبال کردن رژیم غذایی سالم و ورزش کردن میتواند به کاهش وزن کمک کند. البته همهی مطالعات به نتایج مشابهی در این زمینه نرسیدهاند. یک تحلیل روی ۲۱ مطالعه به این نتیجه رسید که مکمل روغن ماهی وزن افراد چاق را بهطرز چشمگیری کاهش نداد، اما نسبت دور کمر به باسن و سایز دور کمر را کم کرد.
۴. ممکن است برای سلامت چشمها مفید باشد
بخش زیادی از چشم مثل مغز از اسیدهای چرب امگا ۳ تشکیل شده است. شواهد نشان میدهند افرادی که به اندازهی کافی امگا ۳ مصرف نمیکنند، بیشتر در معرض ابتلا به بیماریهای چشمی قرار میگیرند. سلامت چشمها با افزایش سن ضعیف میشود که این موضوع میتواند منجر به بیماری تباهی لکهی زرد مرتبط با سن شود.
مصرف ماهی با کاهش خطر ابتلا به عارضهی ذکر شده ارتباط دارد، اما نتایج دربارهی اثرات مکمل روغن ماهی در این زمینه چندان قانعکننده نیستند. یک مطالعه به این نتیجه رسید که مصرف دوز بالای مکمل روغن ماهی به مدت ۱۹ هفته، بینایی را در بیماران مبتلا به تباهی لکهی زرد بهبود بخشید.
هرچند این مطالعه روی تعداد نفرات خیلی کمی انجام شد. دو مطالعهی بزرگتر اثرات امگا ۳ و سایر مواد مغذی را روی بیماری تباهی لکهی زرد بررسی کردند. یک مطالعه اثرات مثبتی را نشان داد، در حالی که مطالعهی دیگر هیچ تأثیری را نشان نداد. بنابراین نتایج در این زمینه واضح نیستند.
۵. ممکن است التهاب را کاهش دهد
التهاب روش بدن برای مبارزه با عفونتها و درمان جراحتها است. هرچند التهاب مزمن با بیماریهای خطرناک مثل چاقی، دیابت، افسردگی و بیماری قلبی ارتباط دارد. کاهش التهاب میتواند علائم بیماریهای ذکر شده را کاهش دهد. روغن ماهی چون خواص ضدالتهابی دارد، ممکن است عارضههای مرتبط با التهاب را درمان کند. برای مثال مصرف روغن ماهی توسط افراد چاق و دچار استرس میتواند تولید مولکولهای التهابی به نام سیتوکینها را کاهش دهد.
علاوه بر این مکمل روغن ماهی میتواند بهطرز قابلتوجهی درد مفصلی، سفتی و نیاز به دارو را در افراد مبتلا به آرتریت روماتوئید کاهش دهد. بیماری التهابی روده هم با التهاب تحریک میشود، با این حال هیچ مدرک واضحی مبنی بر بهبود علائم این بیماری بعد از مصرف روغن ماهی وجود ندارد.
۶. ممکن است سلامت پوست را تقویت کند
پوست بزرگترین اندام بدن است و مقدار زیادی اسیدهای چرب امگا ۳ دارد. سلامت پوست میتواند در طول زندگی، بهویژه در دوران پیری یا بعد از قرار گرفتن طولانیمدت در معرض نور آفتاب ضعیف شود. مکمل روغن ماهی ممکن است برای بعضی از اختلالات پوستی از جمله پسوریازیس و درماتیت مفید باشد.
اسیدهای چرب امگا ۳ برای رشد اولیهی انسان ضروری هستند. بنابراین مادران باید طی دوران بارداری و شیردهی به اندازهی کافی امگا ۳ مصرف کنند. مصرف مکمل روغن ماهی در دوران بارداری و شیردهی ممکن است هماهنگی دست و چشم فرزند را بهبود ببخشد. هرچند تأثیر آن روی بهبود یادگیری یا آیکیو (IQ) مشخص نیست. مصرف مکمل روغن ماهی در دوران بارداری و شیردهی همچنین ممکن است بینایی نوزاد را بهبود ببخشد و خطر ابتلا به حساسیت را کاهش دهد.
یک مطالعه جدید نشان می دهد ممکن است استفاده از مکملهای روغن ماهی تاثیری در سلامت قلب و مغز و همچنین مفاصل، چشمها و سیستم ایمنی نداشته باشند.
نویسنده مطالعه «جوانا اسدوریان» از دانشگاه آمریکا، گفت: «ما از آزمایشهای تصادفی و بزرگ اخیر میدانیم که مکملهای روغن ماهی از بیماری قلبی در جمعیت عمومی پیشگیری نمیکنند، اما با این حال یکی از رایجترین مکملهایی هستند که اغلب توسط افرادی که هنوز معتقدند برای قلبشان مفید است، مصرف میشود.»
نویسندگان با استفاده از دادههای برچسب مکملهای روغن ماهی موجود در بازار، درباره آنچه این برچسبها واقعاً میگویند، تحقیق کردند.
محققان همچنین کل دوزهای روزانه ترکیبی EPA و DHA، اسیدهای چرب امگا ۳ موجود در روغن ماهی را ارزیابی کردند.
آنها دریافتند که ۲۰۸۲ مورد از ۲۸۱۹ مورد بررسی شده حداقل یک ادعای سلامتی داشتند که تقریباً ۷۴٪ است. و از آنها، تنها ۱۹ درصد ادعای سلامت واجد شرایط مورد تأیید سازمان غذا و دارو آمریکا را ارائه کردند. شایعترین ادعاها اظهارات در مورد ارتقای سلامت قلب و عروق بود.
این مطالعه همچنین تغییرات زیادی را در دوزهای روزانه EPA و DHA نشان داد، به طوری که ۹٪ از مکملها در میان ۱۶ مارک برجسته حاوی دوز روزانه ۲ گرم یا بیشتر از ترکیب EPA و DHA بودند.
این مطالعه نشان داد که از هر ۵ نفر بالای ۶۰ سال، ۱ نفر مکملهای روغن ماهی برای سلامت قلب مصرف میکند.
دکتر «آن ماری ناوار»، یکی از نویسندگان این مقاله، گفت: «ممکن است بهتر باشد افراد روی مصرف سبزیجات تازه، عضویت در باشگاه ورزشی یا مصرف داروی درمان فشار خون یا کلسترول تمرکز کنند.»
ناوار گفت: «به عنوان یک متخصص قلب و عروق، به بیمارانم می گویم که اگر روغن ماهی مصرف میکنند تا از بیماری قلبی جلوگیری کنند، میتوانند مصرف آن را متوقف کنند زیرا به آنها کمک نمیکند.»